Divan Edebiyatı ve Genel Özellikleri

Divan Edebiyatı: Türklerin İslamiyet'i kabul etmelerinden sonra 13. yüzyılda özellikle Anadolu'da İslam kültür ve medeniyetinin etkisiyle oluşmuş bir türdür. Bu edebiyat türünde ürünler veren şairler şiirlerini "divan" denilen kitaplarda topladıkları için "Divan Edebiyatı" denilmiştir. Diğer adı "Klasik Türk Edebiyatı"dır. Divan edebiyatı 19. yüzyıla kadar etkisini sürdürmüştür.



Divan Edebiyatının Özellikleri:

• Divan edebiyatında şiir en önemli unsurdur. Ancak mensur eserler de vardır.

• Şairlerin kullandığı dil Osmanlıcadır. Osmanlıca; Türkçe, Arapça ve Farsça dillerinin karışımıyla oluşmuştur.
www.huseyinarasli.com
• Kendine has bir sanat anlayışı, sanatlı ve ağdalı bir dili vardır.

• Sanatlı üslubundan dolayı daha çok saray ve medrese çevrelerinde kabul görmüştür. Yani eğitimli, yüksek tabakaya hitap eder.

• Divan edebiyatında nazım birimi olarak mısra, beyit ve bent kullanılmıştır. En çok kullanılan ise "beyit"tir.

• Beyit; aruz vezniyle yazılmış iki mısradan meydana gelen nazım birimine denir.

• Divan şiirlerinde kullanılan ölçü, "aruz vezni"dir.

• Divan edebiyatında kafiye göz için tasarlanmıştır.

• Şiirin ihtiva ettiği anlamdan çok söyleyiş güzelliğine, kelimelerin kullanılışındaki ustalığa önem verilmiştir. Bu sebeple divan şairlerinde "sanat için sanat" anlayışı benimsenmiştir.

• Şiirlerde edebî sanatlar fazlaca kullanılmıştır.

• Şiirlerdeki sanat gücünü artırmak için mazmunlar (kalıplaşmış sembolik ifadeler) kullanılmıştır. Örneğin; sevgilinin kaşları yay, kirpikleri ok, boyu selvi, gözü badem, dişi inci, ağzı goncadır. Sevgiliye aşık olan ise pervânedir. Şarap ilahî aşktır.
www.huseyinarasli.com
• Divan edebiyatının kaynakları; Kur'an-ı Kerim, hadis-i şerifler, peygamber kıssaları, evliya menkıbeleri, tasavvuf âdâbı, tarihi olaylar, İslam tarihi ve diğer dinî ilimlerdir.

• Divan edebiyatında şiirlerin başlıkları yoktur. Yazıldıkları nazım şekline göre adlandırılmışlardır.

• Türk edebiyatında en uzun ömürlü edebiyattır.


Araştıran ve yazan: Hüseyin Araslı