Nabizâde Nâzım (1862-1893) Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği

• Nabizade Nazım Tanzimat döneminin 2. kuşak yazarlarındandır. Askerî okullardaki tahsil hayatından sonra Mekteb-i Harbiye'de bir müddet öğretmenlik yapmıştır. 1880 yılında henüz talebe iken yazdığı ilk yazısı, Vakit Gazetesi'nde yayımlanmıştır. 1881 yılında ise Ceride-i Havadis Gazetesi'nde manzum bir piyesi yayımlanmıştır.

• 1891 yılında yayın hayatına başlayan Servet-i Fünun dergisinin de ilk yazarlarındandır. Bu derginin "Tahlîlât-ı Edebiyye" adlı sütununda Fuzulî ve Nedim gibi divan şairleri hakkında inceleme yazıları yazmıştır. Eserleri Maarif, Mirsad, Hazine-i Evrak, Mir'at-ı Alem, Servet-i Fünun gibi dönemin edebiyat dergileriyle Tercüman-ı Hakikat, Servet, Mürüvvet gibi gazetelerde yayımlanmıştır. www.huseyinarasli.com
• Kendi ifadesiyle "heves ettim" diyerek yazdığı şiirlerinde ölüm, tabiat, Tanrı gibi temalara yer vermiştir. İlk şiirlerini Muallim Naci'nin yenilikçi tarzda yazdığı manzumelerinin etkisiyle kaleme almış, daha sonra ise Recaizade ve Abdülhak Hamit'in yolundan gitmeye başlamıştır.

• Roman ve hikayelerinde ise realist ve naturalist etkiler bulunur. Ona asıl şöhretini kazandıran "Karabibik" adlı romanı, edebiyatımızdaki ilk köy romanıdır. 1890 yılında yazdığı bu romanını realizm akımının etkisinde kaleme almıştır. Eserin konusu Antalya'nın Kaş ilçesinin Beymelek köyünde geçer. Uzun hikaye tarzındaki bu romanda Anadolu köylüsünün hayatından kesitler verilmiş, kahramanlar mahalli şiveleriyle konuşturulmuştur.

• 1896 yılında yazdığı "Zehra" adlı eseri ise edebiyatımızda realist-naturalist anlayışa bağlı olarak yazılan ilk romanlardan biridir. Bu roman aynı zamanda Türk edebiyatının ilk psikolojik roman denemesidir.

• Nabizade Nazım sanat hayatının bir döneminde tercümeler de yapmıştır. Victor Hugo, Alfred De Musset, Alexandre Dumas Fils gibi Batılı yazarlardan yaptığı çevirileri vardır.


Eserleri:

Şiir: Heves Ettim (1885), Mini Mini yahut Yine Heves Ettim (1886)

Roman: Karabibik (uzun öykü, 1891), Zehra (1896, ölümünden sonra yayımlandı)

Hikaye (öykü): Zavallı Kız (1890), Bir Hatıra (1890), Sevda (1891), Hâlâ Güzel (1891), Haspa (1891)

Hikaye-Anı: Yadigarlarım (1886)

Diğer Eserleri: Esatir (mitoloji, 1892), Aynalar (fizik, 1892)

Araştıran ve yazan: Hüseyin Araslı.