Yahya Kemal Beyatlı (1884-1958) Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği

• Yahya Kemal'in şiir estetiği çağdaş Batı şiiriyle divan şiirinin yeni bir sentezinden oluşur. Bu sentezi ustalıkla uygulayan Yahya Kemal, aruz veznini Türkçede başarılı bir şekilde kullanmış, aruzu ve divan edebiyatı nazım şekillerini kullanarak modern şiirler kaleme almıştır. Tek bir şiirini hece ölçüsüyle yazmıştır. Bu şiir, 11'li hece ölçüsüyle yazdığı "Ok" şiiridir.

• 1903-1912 yılları arasında yaşadığı Paris'te derslerini izlediği Albert Sorel'den tarih bilincini, Parnasyen şair J. M. de Heredia'dan ve başka şairlerin eserlerinden "beyaz lisan" kavramını, yani tıpkı Yunan ve Latin klasiklerindeki gibi temiz, sade ve sağlam şiir dili bilincini almıştır. Nitekim Fransa'dan yurda döner dönmez Yakup Kadri ile birlikte başlattıkları "Nev-Yunanilik" akımı bu etkinin ürünüdür. Bu anlayıştan kısa süre sonra vazgeçmiştir.

• Şiirlerinde saf (öz) şiir anlayışına bağlı kalmış, bu bakımdan şiirde derûnî (iç) ahengi üstün tutmuş, biçim mükemmelliğine önem vermiş, sözcükleri seçerken çok titiz davranmıştır. Yine saf şiir anlayışına bağlı olarak şiirlerinde sosyal meselelere yer vermemiş, lirik tarzda şiirler kaleme almıştır. İşlediği konular; aşk, sonsuzluk, kahramanlık, İstanbul, musiki, ölüm, rind hayatlar...

• Şiirlerinde İstanbul Türkçesini başarılı bir şekilde kullanmış, anlaşılır bir dille eserler yazmıştır.

• İstanbul'u dünyanın en güzel şehri olarak kabul eden şair, birçok şirinde İstanbul'a olan aşkını dile getirmiştir. İstanbul'a, Boğaziçi'ne ve klasik Türk müziğine hayrandır.

• Hayatta iken şiirlerini kitap olarak bastıramamış, şiirlerinin büyük bir bölümü Cumhuriyet'ten sonra dergilerde yayımlanmıştır. Vefatından sonra ise kitap olarak yayımlanmıştır.

• Endülüs'te Raks, Aziz İstanbul, Geçmiş Yaz, Rindlerin Akşamı (Dönülmez Akşamın Ufkundayız), Sessiz Gemi gibi birçok şiiri, başta Münir Nurettin Selçuk ve Osman Nihat Akın olmak üzere ünlü bestekarlar tarafından bestelenmiştir. www.huseyinarasli.com


Eserleri:

Şiir: Kendi Gök Kubbemiz (1961), Eski Şiirin Rüzgarıyla (1962), Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş (1963), Bitmemiş Şiirler (1976)

Meşhur Şiirleri: Aziz İstanbul, Sessiz Gemi, Rindlerin Akşamı, Mohaç Türküsü, Süleymaniye'de Bir Bayram Sabahı, Mehlika Sultan...

Makale-Deneme: Aziz İstanbul, Eğil Dağlar, Edebiyata Dair

Anı: "Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi ve Edebi Hatıralarım"

Hüseyin ARASLI