Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatı, Milli Edebiyat Dönemi'nde başlayan konuşma dilinde eserler verme, dilde sadeleşme, konu olarak Anadolu'ya yönelme gibi unsurların gelişerek devam ettiği bir dönemdir. Zaten Milli Edebiyat Dönemi sanatçılarının önemli bir bölümü (Cumhuriyet'in ilk yıllarında vefat eden bazı sanatçılar hariç) ve Mehmet Akif, Yahya Kemal gibi bağımsız sanatçılar, Cumhuriyet Dönemi'nde de eser vermeye devam etmiştir. Bu bakımdan Cumhuriyet Dönemi'nde edebiyatımız Milli Edebiyat Dönemi'nin dil, şekil, konu, düşünce bakımından birtakım özelliklerini devralmıştır. Cumhuriyet'in 1923 yılında ilan edilmesinden sonra da inkılaplar, reformlar gibi birtakım siyasi, toplumsal ve kültürel değişmeler gerçekleşmiştir. Bütün bu unsurlar Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının oluşumunu şekillendirmiştir.
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının Genel Özellikleri:
» Sanatçılar, Faruk Nafiz'in başlattığı "memleket edebiyatı" anlayışının etkisiyle eserlerinde tema olarak Anadolu'yu ve Anadolu insanını konu edinmişlerdir.
» Anadolu'nun insanıyla, doğasıyla, kültürüyle eserlere yansıması, edebiyatın toplumcu gerçekçi bir özellik kazanmasına yol açmıştır.
» Memleket edebiyatı zevkiyle Batı edebiyatından alınan şekiller sentezlenmiştir.
» Latin alfabesinin kabul edilmesiyle dilde sadeleşme hareketi iyice yerleşmiş, aydınlar ve halk arasındaki mesafe azalmıştır.
» Sanatçılar sade dil ve hece ölçüsüyle eserler vermişlerdir.
» Batı dünyasındaki bilim ve edebiyat ile ilgili gelişmeler takip edilmiştir.
» Batı tarzı nesir alanında (roman, hikâye, tiyatro vb.) daha başarılı eserler verilmiştir.
» Bu dönemde "öz Türkçecilik" anlayışı hâkim olmuş, yaklaşık bin yıldır kullanılmayan öz Türkçe kelimelerin kullanımı yeniden gündeme getirilmiştir.
» Köylerin öğretmen ihtiyacını karşılamak üzere 1940 yılında kurulan "Köy Enstitüleri", köy kökenli şair ve yazarların yetişmesine vesile olmuştur.
» 1940'lı yıllardan sonra dünyada yaşanan gelişmeler (II. Dünya Savaşı, soğuk savaş, nükleer tehdit vb.) Türk aydınını etkilemiştir.
» Milli ve manevi değerlerin sarsılması, genç neslin bu değerlerle ilişkisinin zayıflaması edebiyata yansımıştır. www.huseyinarasli.com
» Önceki iki maddede belirtilen durumlar 1950'lerden sonra bireysel konuları işleyen soyut bir edebiyatın doğmasına sebep olmuştur.
» Bireysel konular işlenirken, psikoloji ve psikiyatri bilimlerinden faydalanılmıştır.
» Cumhuriyet Dönemi'nde Garipçiler, Yedi Meşaleciler, Hisarcılar, Maviciler gibi farklı edebiyat toplulukları ortaya çıkmaya başlamıştır.
Hüseyin ARASLI