Cumhuriyet Dönemi Nesir (Öğretici Metinler)

• 1911 yılındaki Yeni Lisan hareketi ve akabinde gelen Milli Edebiyat anlayışı, şiirde olduğu gibi öğretici nesir metinlerinde de dilde sadeleşmeyi başlatmıştır.

• Milli Edebiyat hareketinin devamı niteliğindeki Cumhuriyet Dönemi öğretici metinlerinde sade ve konuşma dilinde bir Türkçe kullanımı gelişerek devam etmiştir.

• Eserlerde halk söyleyişlerine ait tamlamalara yer verilmiştir.

• Bu dönemin öğretici metinlerinde insanıyla, doğasıyla, değerleriyle, kültürüyle Anadolu konusu işlenmiştir.

• Türkçe dil kuralları uygulanmıştır.

• Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türk Dil Kurumu, Türkiyat Enstitüsü, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi gibi kurumların kurulması, harf inkılabının gerçekleşmesi, okuma-yazma oranının artması gibi hususlar, bu dönemde öğretici metinlerin gelişmesini sağlamıştır.

• Bu dönemde öğretici metinlerde sade, açık, anlaşılır bir dilin kullanılması ve toplumda okuma-yazma oranının artması, öğretici metinlerin daha fazla kitlelere ulaşmasını sağlamıştır.

• 1940 sonrası öğretici metinlerinde yabancı kelimeler (özellikle İngilizce) giderek daha fazla kullanılmaya başlanmıştır. Bunda, toplumsal hayata dahil olan basın-yayın, internet, televizyon, ticaret, ekonomi vb yeni unsurlar etkilidir. www.huseyinarasli.com

• Cumhuriyet Dönemi'nde edebî nesir türleri; gezi yazısı, anı (hatıra), makale, fıkra, günlük, deneme, biyografi...

• Edebî nesir türlerinde belli bir sanat endişesi, güzellik ve okuyucuya estetik haz verme amacı vardır.

• Cumhuriyet Dönemi'nde bilimsel nesir türleri; tarih, coğrafya, ilahiyat, felsefe, sosyoloji, psikoloji, fizik, kimya, biyoloji...

• Bilimsel nesir türlerinde okuyucuyu kültürel, sosyal, bilimsel, ahlaki, dini yönlerden bilgilendirme amacı vardır.


• Cumhuriyet Dönemi'nde Deneme

• Cumhuriyet Dönemi'nde Makale

• Cumhuriyet Dönemi'nde Gezi Yazısı

• Cumhuriyet Dönemi'nde Anı (Hatıra)

• Cumhuriyet Dönemi'nde Fıkra

Araştıran ve Yazan: Hüseyin ARASLI