• Hüseyin Rahmi Gürpınar 1864 yılında İstanbul'da doğdu. Babası, Sait Paşa adında bir subaydı. Annesini üç yaşındayken kaybetti. Çocukluğu teyzesinin yanında geçti. Mülkiye Mektebi'nde (Siyasal Bilgiler Fakültesi) okudu. Kısa bir zaman memurluk yaptı. 1908'den sonra gazetecilik ve romanlarının geliriyle geçindi.
• Hüseyin Rahmi çok üretken bir yazar olup başta roman olmak üzere hikaye ve tiyatro türünde onlarca eser vermiştir. Ahmet Mithat Efendi çevresinde yetişmiş, "Şık" romanı sayesinde onunla tanışmıştır. İlk romanı olan "İffet", İkdam gazetesinde yayımlanmıştır.
• Servet-i Fünun sanatçıları eserlerinde bireysel konulara yer vermişlerdir. Hüseyin Rahmi ise toplumun faydalanması için eserler kaleme almış, bu eserleriyle geri kalmış olan Osmanlı toplumunun eğitilmesini amaçlamıştır. Bunu yaparken halkın anlayacağı bir dil kullanmış, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın deyimiyle sokağın dilini edebiyatımıza getirmiştir.
• Hüseyin Rahmi, Batı tarzı roman anlayışını benimsemiştir. Ancak toplumsal fayda gerekçesiyle Ahmet Mithat Efendi gibi tamamen batıya dönük edebiyata karşı çıkar. Romanlarında realist ve naturalist akımların etkisi görülür. Eserlerinde ayrıca gözleme dayalı malzemeler de etkindir.
• Edebî görüşleri bakımından kısmen benimsediği Emile Zola'nın etkisinde naturalizmin kurallarına uygun romanlar yazmaya çalışmıştır. Ancak tam bir natüralist değildir. Konuları ve kahramanları seçerken yerli kalmaya özen göstermiştir.
• Hüseyin Rahmi'nin romanlarında ve hikayelerinde ele aldığı başlıca tema, yanlış batılılaşma konusudur. Bunun yanında toplumun dinî konulardaki yanlış bilgi ve inanışlarını ele alır. Halkın batıl inançlarından dolayı sergiledikleri komik davranışları mizahi bir dille romanlarına konu eder. Böylelikle doğruları öğrenmelerini amaçlar. Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç, Efsuncu Baba, Muhabbet Tılsımı, Dirilen İskelet gibi romanlarında bu tür konuları işlemiştir. Eserlerinde kadın-erkek ilişkileri ve aile yapısına da yer veren Hüseyin Rahmi, dengeli ve sağlam bir toplum oluşturulabilmesi için bu ilişkilerin önemine değinmiştir.
• Hüseyin Rahmi, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra Ahmet Rasim ile birlikte mizah dergileri de çıkarır. Ama bu dergiler uzun soluklu olmaz.
ESERLERİ
Roman: Şık (1888), İffet (1896), Mutallâka (1898), Mürebbiye (1899), Metres (1900), Nimetşinas (1902), Şıpsevdi (1911), Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç (1911), Gulyabani (1913), Hakka Sığındık (1920), Hayattan Sayfalar (1920), Son Arzu (1922), Efsuncu Baba (1924), Ben Deli miyim (1925), Billûr Kalb (1926), Muhabbet Tılsımı (1928), Utanmaz Adam (1934), Kesik Baş (1942), Ölüm Bir Kurtuluş mudur? (1945), Dirilen İskelet (1946)...
Hikaye: Kadınlar Vaizi (1920), Namuslu Açlık Meselesi (1933), İki Hödüğün Seyahati ((1922), Tünelden İlk Çıkış (1934), Gönül Ticareti (1939)
Tiyatro: Hazan Bülbülü, Kadın Erkekleşince...