Türk dili ve edebiyatı dersi 11. sınıf 4. ünite "MAKALE" özet konu anlatımı.
Bilimsel ve toplumsal konularda; siyaset, ekonomi, sanat, spor vb. alanlarda yazılan, açıklayıcı veya yorumlayıcı niteliği olan gazete veya dergi yazılarına denir.
Bilimsel Makaleler
• Bilimsel makaleler bir teze dayalıdır, araştırma verileriyle desteklenir. Anlatım dili nesneldir, özetleme ve alıntılama yapılır.
• Yargılar; kesin ve ispatlanabilir niteliktedir.
• Dil göndergesel işlevde kullanılır. Kelimeler temel anlamında kullanılır ve bilimsel terimlere sıkça yer verilir.
• Örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme, tanımlama gibi düşünceyi geliştirme yollarına başvurulur.
• Başlık, özet, giriş, yöntem, bulgular, sonuç ve tartışma, kaynakça bölümlerinden oluşur. Metnin özelliğine göre bu bölümlerden bazıları bulunmayabilir veya başlıkla belirtilmeyebilir.
• Alıntılardan yararlanılır; alıntı yapılan kaynak, kaynakçada gösterilir.
• Bu makalelerde söz oyunlarına ve kapalı ifadelere yer verilmez, düşünceler doğrudan aktarılır.
• Tıp, ekonomi, sosyoloji, felsefe gibi bilim dallarıyla ilgili konular işlenir.
Gazete Makaleleri
• Gazetelerde yayımlanan makalelerde halkı aydınlatmak ve bilgilendirmek amaçlanır.
• Güncel bir sorun ortaya konur, değerlendirilir ve sonuca varılır.
• Özet, giriş, yöntem, bulgular, sonuç ve tartışma, kaynakça bölümleri bulunmaz.
• Yeterli bilgi birikimi ve özgün bir üslup gerektiren bu makalelerde ele alınan konuya ilişkin değerlendirme, görüş ve öneriler kanıtlarla desteklenir.
• Açıklama ve tartışma anlatım biçimleriyle örnekleme, karşılaştırma, benzetme vb. düşünceyi geliştirme yollarından; deyim, atasözü, özdeyiş ve alıntılardan yararlanılabilir.
Türk Edebiyatında Makale
• Türk edebiyatındaki ilk makaleyi Tanzimat Dönemi'nde Şinasi yazmıştır. Şinasi'nin "Mukaddime" isimli bu makalesi Tercüman-ı Ahval gazetesinde yayımlanmıştır.
• Hüseyin Cahit Yalçın'ın yazdığı "Edebiyat ve Hukuk" isimli makale Servetifünun dergisinin kapatılmasına neden olmuştur.
• Ziya Gökalp, Fuat Köprülü, Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Nurettin Topçu, Cemil Meriç ve Mehmet Kaplan makale türünde eser veren başlıca yazarlardır.
• Ömer Seyfettin'in 1911 yılında Genç Kalemler dergisinde yayımlanan "Yeni Lisan" adlı makalesi, Milli Edebiyat'ın dil anlayışını ortaya koyması bakımından önemlidir.