Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Eserler (Roman ve Hikaye)

Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren roman ve hikaye yazarları, II. Meşrutiyet sonrasında meşhur olmuşlardır ancak Cumhuriyet sonrasında da edebî faaliyetlerini sürdürmüşlerdir. Cumhuriyet dönemi roman ve hikayesinin hazırlayıcıları ve aynı zamanda etkin olarak yazarları olan bu sanatçılar, Milli Edebiyat döneminde ele aldıkları konulara ilave olarak Cumhuriyet döneminde kaleme aldıkları eserlerinde Atatürk İlke ve İnkılaplarını, savaş sonrası hayatı işlemişlerdir.
Bu yazarlar eserlerinde "Atatürk İlke ve İnkılapları, Anadolu insanının hayatı, batıl inançlar, yanlış batılılaşma, eski-yeni çatışması, toplumdaki ahlaki bozulma, aydın-halk ilişkisi" gibi konuları ağırlıklı olarak ele almıştır. Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren hikayelerde daha çok Maupassant tarzı (olay hikayesi) benimsenmiştir. Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Memduh Şevket Esendal, Refik Halit Karay, Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı) ve Aka Gündüz Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren başlıca yazarlardır.



TEMSİLCİLERİ

Reşat Nuri Güntekin (1889-1956): Daha çok romancılığıyla tanınır. Yaklaşık 200 civarında hikayesi de vardır. Hikayelerinde Maupassant tarzı görülür. Eserlerinde Anadolu insanının günlük yaşantısını, sosyal ve psikolojik durumunu ele almıştır. Bunun yanında sevgi ve hoşgörü, onun eserlerinin vazgeçilmez temalarındandır. Eserlerinde sade, temiz ve doğal bir Türkçe kulanmıştır.

Eserleri:
Roman: Çalıkuşu (1922), Dudaktan Kalbe (1925), Acımak (1928), Yaprak Dökümü (1930), Eski Hastalık (1938), Miskinler Tekkesi (1946)...
Hikaye: Eski Ahbap (1919), Roçild Bey (1919), Tanrı Misafiri (1927), Leylâ ile Mecnun (1928), Olağan işler (1930)...


Halide Edip Adıvar (1882-1964): Cumhuriyet dönemi öncesinde ve sonrasında roman ve hikayeleriyle tanınan kadın yazarımız Halide Edip, teknik bakımdan zayıf olan eserlerinde genelde kadın kahramanlara yer vermiştir. Bu kadın kahramanlar irade, karakter ve kültür bakımından güçlüdürler. Halide Edip'in eserlerindeki dil başlangıçta Servet-i Fünun etkisindeyken giderek sade ve doğal bir hâl almıştır.

Eserleri:
Roman: Handan (1912), Yeni Turan (1913), Ateşten Gömlek (1923), Sinekli Bakkal ( 1936), Sonsuz Panayır (1946), Akile Hanım Sokağı (1958), Hayat Parçaları (1963)...
Hikaye: Harap Mabedler (1911), Dağa Çıkan Kurt (1922), Kubbede Kalan Hoş Sada (1974)...


Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1889-1974): Yakup Kadri romanlarıyla şöhret kazanmış, hikayeleriyle de edebiyatımıza önemli katkılarda bulunmuştur. Sanat hayatının ilk döneminde bireyci anlayışla eserler vermiş, ikinci döneminde ise sosyal hayata yönelmiş, toplumun sorunlarıyla ilgili eserler vermiştir. Hikayelerinde ayrıca Anadolu'yu ve Anadolu insanını işlemiş, bu yönüyle memleket edebiyatına önemli katkılarda bulunmuştur. Eserlerinde realist geleneğe ve Maupassant tarzına bağlı kalmıştır.

Eserleri:
Roman: Kiralık Konak (1922), Sodom ve Gomore (1928), Ankara (1934), Yaban (1936), Panorama ( 1953), Hep O Şarkı (1956)...
Hikaye: Bir Serencam (1913), Rahmet (1923), Milli Savaş Hikayeleri (1947)


Refik Halit Karay (1888-1965): Siyasi görüşü ve tutumu yüzünden yurt dışında ve yurt içinde sürgünlere gönderilen yazar, sürgün olarak gittiği Anadolu'nun çeşitli köy ve kasabalarında yaşayan insanların hikayelerini realist bir bakışla ele almış, bu hikayelerini "Memleket Hikayeleri" adıyla kitaplaştırmıştır. Bu hikayeleriyle memleket ve Anadolu edebiyatı konusunda çığır açan Refik Halit, o güne kadar konu bakımından İstanbul dışına pek çıkmayan hikayeciliğin konusunu Anadolu'ya taşımıştır. Yurt dışına kaçmadan önce yazdığı "İstanbul'un İç Yüzü" adlı romanında İstanbul'u bütün renkleriyle yansıtmıştır. Yurt dışından Türkiye'ye döndükten sonra kaleme aldığı romanlarında daha çok satma ve okunma kaygısı gütmüş, sanat endişesini bir kenara bırakmıştır. Hikayelerinde ise Maupassant tarzına bağlı kalmıştır. www.huseyinarasli.com

Eserleri:
Roman: İstanbul'un İç Yüzü (1920), Ay Peşinde (1922), Sürgün (1941), Nilgün (1952), Yeraltında Dünya Var (1953), Bugünün Saraylısı (1954), Kadınlar Tekkesi (1956), Dört Yapraklı Yonca (1957), Yerini Seven Fidan (1977), Ayın On Dördü (1980)...
Hikaye: Memleket Hikayeleri (1919), Gurbet Hikayeleri (1940)...


Memduh Şevket Esendal (1883-1952): Sanat hayatının ilk döneminde Maupassant tarzı hikayeler kaleme alan ve Servet-i Fünun diline yakın duran yazar, ikinci döneminde (1920 sonrası) Yeni Lisan anlayışını benimseyerek roman ve hikayeler yazmıştır. 1920 sonrasında yazdığı hikayelerinde Çehov tarzını benimsemiş, Türk hikayesine yeni bir tarz (durum hikayeciliği) kazandırmıştır. Hikayelerinde aile kurumu, amir-memur ilişkisi, çocukluk, yozlaşma gibi konular üzerinde yoğunlaşmıştır.  www.huseyinarasli.com

Eserleri:
Roman: Ayaşlı ile Kiracıları (1934), Miras, Vassaf Bey
Hikaye: Hikayeler Birinci Kitap (1946), Hikayeler İkinci Kitap (1946), Otlakçı (1958), Mendil Altında (1958), Sahan Külbastısı (1983), Veysel Çavuş (1984), Gödeli Mehmet (1988)...


Mithat Cemal Kuntay (1885-1956): Roman türünde yazdığı tek eseri olan "Üç İstanbul", en önemli eseridir. Eserinde II. Meşrutiyet ve Mütareke yıllarının İstanbul'unu ve yozlaşan insanları anlatır. Roman dışında şiir ve monografi yazmış, Fransız edebiyatından çeviriler yapmıştır.


Cevat Şakir Kabaağaçlı "Halikarnas Balıkçısı" (1890-1973): Osmanlı Devleti'nin son köklü ailelerinden birine mensup olan Cevat Şakir, yazdığı bir yazıdan dolayı sürgün cezası almış, Bodrum'a sürülmüş, ancak burayı çok sevmiş ve sürgün cezası bittikten sonra Bodrum'a yerleşmiştir. Bodrum'da balıkçılık vb işlerde çalışmış, denizle iç içe bir hayat sürmüştür. Eserlerinin büyük bir bölümünü bu kasabada kaleme almış, deniz hikayeleri ve romanları yazarak deniz edebiyatının önemli bir ismi olmuştur. Ayrıca kendisine mahlas olarak "Halikarnas"ı benimsemiş, edebiyat dünyasında "Halikarnas Balıkçısı" olarak tanınmıştır. Halikarnas, Bodrum'un antik çağlardaki adıdır. Eserlerinde Ege Denizi ve Akdeniz'de geçen olaylardan, deniz dünyasından kesitler aktarmış, eski Yunan kültürüyle Türk kültürünün sentezlenmesi gerektiğini savunmuştur.

Eserleri:
Roman: Aganta Burina Burinata (1945), Uluç Reis (1962), Turgut Reis (1966), Deniz Gurbetçileri (1969)...
Hikaye: Ege Kıyılarından (1939), Merhaba Akdeniz (1947), Yaşasın Deniz (1954), Gençlik Denizlerinde (1973)...
Otobiyografi: Mavi Sürgün (1961)
Deneme: Anadolu Efsaneleri (1954), Anadolu'nun Sesi (1971), Düşün Yazıları (1981), Altıncı Kıta Akdeniz (1982)...