Tek Tanrıcılık (Monoteizm):
• Monoteizm kelimesinin sözlük anlamı "Tek Tanrı inancı" demektir.
• Monoteizm'in terim anlamı; kainattaki her şeyin mutlak güç sahibi, eşi ve benzeri olmayan tek bir Tanrı tarafından yaratılıp kontrol edildiğine inanmaktır.
• Monoteizm kavramının İslam düşüncesindeki karşılığı "tevhid" inancıdır.
• Tevhid inancı, Allah'ın varlığına ve birliğine inanmak demektir. Bu inancı Kur'an'da en iyi özetleyen sure ihlas suresidir.
"De ki: O Allah birdir. Allah sameddir (Hiçbir şeye muhtaç değildir, aksine her şey ona muhtaçtır). O, doğurmamış ve doğmamıştır. O'nun hiçbir dengi yoktur." (İhlas suresi, 1-4 ayetler)
"Eğer yerde ve gökte Allah'tan başka Tanrılar bulunsaydı, yer ve gök kesinlikle bozulup gitmişti. Demek ki arşın Rabb'i olan Allah, onların yakıştırdıkları sıfatlardan uzaktır." (Enbiya suresi, 22. ayet)
Monoteist inanca sahip dinlerde;
» Dinin kuralları insanlara Allah tarafından vahiy yoluyla bildirilir.
» Allah bir tektir, sonsuz güç sahibidir, her şeyin yaratıcısıdır.
» Sadece Allah'a ibadet edilir.
www.huseyinarasli.com
Çok Tanrıcılık (Politeizm):
• Politeizm kelimesinin sözlük anlamı "Çok Tanrı inancı" demektir.
• Politeist inanca göre evrende birden çok Tanrı vardır ve hepsinin ayrı ayrı görevleri bulunmaktadır.
• Politeist inanç sistemleri sonradan ortaya çıkmışlardır. Çünkü insanlar ilk olarak tek Allah'a inanıyorlardı.
• Zamanla tevhid inancından uzaklaşan bazı toplumlarda politeist inançlar benimsendi.
"Onlar Allah'ı bırakıp kendilerine ne zarar ne de fayda verebilecek şeylere tapıyorlar. 'Bunlar, Allah katında bizim şefaatçilerimizdir' diyorlar. De ki: 'Siz Allah'a göklerde ve yerde bilemeyeceği bir şeyi mi haber veriyorsunuz? Haşa! O, onların ortak koştuklarından uzak ve yücedir." (Yunus suresi, 18. ayet)
Politeist inanca sahip dinlerde;
» Birden fazla tanrı vardır ve bu tanrıların görevleri farklıdır.
» Çok Tanrılı dinlerde gök cisimleri (güneş, ay, yıldızlar) veya diğer bazı canlı-cansız varlıklar (hayvanlar, ağaçlar, heykeller) tanrılaştırılmıştır.
» Farklı görevleri olan tanrıların hepsinden daha güçlü, en büyük tanrı kavramı da bu inanç sistemindeki başka bir özelliktir.
Çok Tanrılı inançlara örnekler:
» Putperetslik
» Ruhçuluk (animizm)
» Hinduizm
» Eski Yunan dinleri
» Eski Mısır dinleri
Tanrıtanımazlık (Ateizm):
• Ateizm, Tanrı'nın varlığını reddeden felsefî akımdır.
• Ateizm'de üç ilahi dinin Tanrı inancı kabul edilmez. Bununla birlikte melek, kutsal kitap, peygamber ve ahiret inancı da kabul edilmez.
• Ateizm'de temel varlık olarak "madde" kabul edilir.
• Bu akımda yaratılışın ve evrendeki düzenin bir tesadüf sonucu olduğu kabul edilir.
Ateizmin Ortaya Çıkışı: Ortaçağ Avrupa'sında kilisenin bilime, sanata, felsefeye karşı baskıcı ve olumsuz tutumu, buna karşı 14. yüzyıllarda başlayan aydınlanma hareketleriyle birlikte düşüncenin kilisenin egemenliğinden kurtulması sonucunda ateizm bilim, sanat, politika ve felsefe alanlarında etkisini artırdı, güç kazandı. Çünkü onlara göre kilise Tanrı kavramını kullanarak insanlara karşı baskı uyguluyor, onları maddi-manevi sömürüyor ve kendisi de herkese hükmeden bir tavır sergiliyordu. Bu yüzden bilim ve sanatta özgürleşip ilerlemek için başta Tanrı olmak üzere dini kavramlardan kurtulmak gerektiğine inandılar. Avrupa'da düşünce ve sanatın kilise baskısı altında ezildiği o yıllarda İslam dünyasında bilimde, sanatta, icat ve keşiflerde altın çağ yaşanıyordu. Müslüman alimleri bilime, araştırmaya, sanata yönelten en önemli unsur ise İslam dininde yer alan ilkelerdi. www.huseyinarasli.com
"İnkar edenler, göklerle yer bitişikken, bizim onları ayırdığımızı ve diri olan her şeyi sudan meydana getirdiğimizi görmediler mi? Hâlâ inanmayacaklar mı?" (Enbiya suresi, 30. ayet)
"Ey iman edenler! Şeytanın adımlarını takip etmeyin. Kim şeytanın adımlarını takip ederse muhakkak ki o, edepsizliği (yüz kızartıcı suçları) ve kötülüğü emreder..." (Nur suresi, 21. ayet)