Laiklik ve Din
Din bireyi esas alır. Allah'ın bütün emirleri ve yasakları insana yöneliktir. Çünkü insan akıllı ve inanan bir varlıktır. İnsanın merak ettiği pek çok sorulara cevap veren din, insanı hem ahlaki ve manevi yönden eğitip olgunlaştırır, hem de ona bilmediklerini öğretir. Fransızcadan dilimize geçmiş olan laiklik ise din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması anlamına gelir. Bu kelime Yunanca "laikos" sözcüğünden gelmektedir.
Laikliğin Ortaya Çıkışı: Avrupa'da Orta Çağ'dan itibaren başlayan ve Fransız Devrimi'ne kadar uzanan merkezî bir kilise iktidarı vardı. Papa hem dini hem de siyasi liderdi. Kilise yönetimi halka çok baskı uyguluyor, menfaatlerine göre davranıyordu. Aynı zamanda kendi görüşlerine uymayan bilimsel gelişmelere de karşı çıkıyordu. Örneğin Galileo, Dünya'nın döndüğünü söylediği için ev hapsiyle cezalandırılmıştı. Bütün bu gelişmeler halkın kiliseye olan güvenini sarstı. Zamanla Avrupa'da ortaya çıkan güçlü siyasi iktidarlar, değişen ticari ilişkiler ve aydınlanma hareketleri kilise ile siyasi yönetimler arasında 15. yüzyıldan başlayıp 18. yüzyıla kadar süren mücadeleleri başlattı. Kilise otoritesine ilk başkaldıran kişi Martin Luther (1489-1546)'dir. 18. yüzyılda ortaya çıkan "liberalizm" anlayışı, "Siyasi iktidar milletin oyuna dayanır ve ona karşı sorumludur." diyerek vicdan hürriyeti fikrini doğurmuştur. Nihayet 1789 Fransız Devrimi'yle kilise otoritesi son bulmuş, 1905 yılında Fransız Parlamentosunun kabul ettiği bir kanunla laiklik ilkesi yürürlüğe girmiştir. Laiklik ilkesi ülkemizde de 1937 yılında yürürlüğe girmiştir.
Laik Devletin Özellikleri:
» Vatandaşların inançlarına ve ibadetlerine müdahale etmez
» Din ve devlet işlerini birbirinden ayırır
» Dine ve inanca karşı değildir
» Bütün dini inançlara tarafsız davranır
» Belli bir dini benimsetmek için uğraşmaz
» Dini kurumların, temel görevlerini yapabilecek şekilde faaliyet göstermelerini sağlar
» Toplumun her kesimine inanç ve ibadet özgürlüğü tanır
Laikliğin Amaçları:
» Din ve vicdan hürriyetini sağlamak
» Din istismarcılığını ortadan kaldırmak
» Ruhbanlık anlayışına müsaade etmemek
» Herkesin kanunlar önünde eşit olmasını sağlamak
» Hukukun üstünlüğünü esas alan demokratik bir devlet kurmak
» Bilimin etkin biçimde kullanılmasını sağlamak
Laiklik din ve vicdan özgürlüğünün garantisidir. Laikliğin benimsendiği ülkelerde bütün vatandaşlar inanç özgürlüğüne sahiptir. Kişiler, inançlarını ve düşüncelerini özgürce ifade edebilirler.
"Herkes, vicdan, dinî inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir. Kimse ibadete, dinî ayin ve törenlere katılmaya, dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; dinî inanç ve kanaatlerinden dolayı kınanamaz ve suçlanamaz..." Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, madde: 24
"Laiklik sadece din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılması demek değildir. Tüm vatandaşların vicdan, ibadet ve din özgürlüğü demektir." M. Kemal ATATÜRK