• Ahmet Vefik Paşa oyun yazarı, mütercim ve devlet adamıdır. Türk tiyatroculuğunun gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Bursa'da vali olarak görevli iken burada bir tiyatro binası yaptırmış ve bu binada Moliere'den çevirdiği oyunların sahnelenmesini sağlamıştır.
• Ayrıca Türkçülük hareketinin öncü şahsiyetlerindendir. Babasıyla birlikte gittiği Paris'te Saint Louis lisesinde tahsil görmüş, İstanbul'a döndükten sonra devlet kademelerinde mütercim olarak görev yapmıştır. Fransız tiyatrosundan ve özellikle Moliere'den çok sayıda tercüme ve adaptasyon çalışmaları vardır.
• Moliere'nin hemen hemen bütün komedi oyunlarını Türkçeye çevirmiş, bazılarını da uyarlamıştır. Moliere'den çevirdiği "Zor Nikah" ve "Zoraki Tabib", Türk tiyatrosunun ilk oyunları olmuştur.
• Victor Hugo ve Voltaire'den de tercümeleri vardır. Oyunlarında halkın konuşma diline yer vermiş, döneminin edebiyat dilinde kullanılmayan halk ifadelerini ve deyimlerini kullanmıştır.
• Ahmet Vefik Paşa Türkçe üzerine yaptığı çalışmalarla Türk diline büyük hizmet etmiştir. 1852 yılında "Müntehebat-ı Durub-ı Emsal" adında bir atasözleri derlemesi, 1876 yılında ise ilk Türkçe sözlüklerden biri olan "Lehçe-i Osmani" çalışmaları vardır. Aynı zamanda bir Türk milliyetçisi olan Ahmet Vefik Paşa, yaşantısında Türk örf ve adetlerine bağlı kalmıştır.
• Ahmet Vefik Paşa'nın bir diğer yönü de devlet adamlığıdır. Fransa'dan döndüğünde devlet kademelerinde çeşitli görevlerde bulunmuş, daha sonra Maarif Nazırlığı (Eğitim Bakanlığı) ve Sadrazamlık (Başbakanlık) yapmıştır.
• Ahmet Vefik Paşa batı edebiyatı akımlarından Klasisizm'in etkisinde kalmıştır.
www.huseyinarasli.com
ESERLERİ
1. Çeviri ve Uyarlamalar: Moliere'nin 16 eserini Türkçeye çevirmiş, bunlardan Türk örfüne uymayanları uyarlamıştır (adapte etmiştir). Bu çeviriler; İnfial-i Aşk, Zor Nikah, Don Civani, Tabib-i Aşk, Adamcıl, Zoraki Tabib, Tartuffe, Azarya, Yorgaki Dandini, Okumuş Kadınlar, Dekbazlık, Merakî, Kadınlar Mektebi, Savruk, Dudu Kuşları.
» Victor Hugo'dan "Hernani" çevirisi
» Voltaire'den "Micro Mega'nın Felsefe Hikayesi" çevirisi
» Fenelon'dan "Telemaque" çevirisi
» "Arslan Avcıları Yahut Hak Yerini Bulur", 1887'de kendi yazdığı oyun
» 1864'te Çağataycadan Osmanlı Türkçesine çevirdiği, Ebul Gazi Bahadır Han'a ait olan "Şecere-i Türkî" isimli eser
2. Müntehebât-ı Durûb-ı Emsal: 1852'de hazırladığı atasözleri derlemesi.
3. Lehçe-i Osmanî: İlk Türkçe sözlüklerden biri olan bu eserini 1876'da hazırlamıştır.
4. Tarihi Eserleri: Fezleke-i Tarih-i Osmanî, Hikmet-i Tarih.
Araştıran ve yazan: Hüseyin Araslı.