Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı, Batı etkisindeki Türk edebiyatının ilk dönemidir. Tanzimat, siyasi anlamda 3 Kasım 1839 yılında Gülhane Parkı'nda Mustafa Reşit Paşa tarafından ilan edilen "Tanzimat Fermanı" ile başlar. Edebî anlamda ise 1860 yılında İbrahim Şinasi'nin yenileşme yolunda ilk denemelerini yaptığı ve Agah Efendi ile birlikte "Tercüman-ı Ahval" gazetesini çıkardığı 1860 yılında başlar, 1896 yılına kadar devam eder. Tanzimat Fermanı'nın ilan edilmesinden sonra Osmanlı Devleti'nde batılılaşma yönünde adımlar atıldı. Örneğin batı tarzı okullar açıldı, Fransız edebiyatından çeviriler yapıldı, gazeteler çıkarıldı. (Konuyla ilgili bakınız: Osmanlı Devleti'nde Çağdaşlaşma Süreci) Bunların yanında tiyatro binaları yapıldı, batı müziği ve danslarıyla ilgili tanıtımlar yapıldı. Bu hazırlıklardan sonra 1860 yılında İbrahim Şinasi ve Agah Efendi'nin çıkardıkları "Tercüman-ı Ahval" gazetesiyle birlikte Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatının başladığı kabul edilir. www.huseyinarasli.com
Tanzimat Edebiyatı'nın Şinasi, Namık Kemal gibi önde gelen şairleri ve yazarları, dönemin gazetelerinde öncelikli olarak dil ve edebiyat üzerine tartışmalar kaleme almışlar, yenileşme sürecinde dilin sadeleşmesi ve halkın anlayabileceği bir seviyede olması gerektiğini savunmuşlardır. Dilin sadeleşmesi konusunda pek başarılı olamayan Tanzimat dönemi sanatçıları, edebiyatı topluma hizmet için bir araç olarak kullanmışlar, gazeteler ve edebi eserler aracılığıyla toplumun geri kalmışlıktan kurtarılması, eğitilmesi, öğretilmesi, bilgi düzeyinin yükseltilmesi için çalışmalar yapmışlardır. Yönünü batıya çeviren dönemin aydınları, özellikle Fransız kültüründen etkilenmişler, Fransızcayı öğrenme çabasına girmişler, Fransız edebiyatından çeviriler yapmışlardır. Ayrıca bu dönemde klasik edebiyattan farklı olarak roman, tiyatro, makale vb gibi yeni türlerde eserler verilmiştir.
Araştıran ve yazan: Hüseyin Araslı