Ahmet Haşim (1884-1933) Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği

• Ahmet Haşim, Fecr-i Ati topluluğunun en önemli şairi ve yazarıdır. Arap asıllı olan sanatçı, 1884 yılında Bağdat'ta doğmuştur. Henüz sekiz yaşındayken annesini kaybetmiş, bu sebeple karamsar bir ruh hâline bürünmüş, sıkıntılı bir çocukluk yaşamıştır. 1895 yılında geldiği İstanbul'da, Galatasaray Sultanî'sinde tahsiline devam etmiş, ancak çevresine uyum sağlayamamış, içine kapanıp topluluklardan kaçmıştır. Bu durum onu, kendi kurduğu hayal dünyasında yaşamaya itmiş, bunu şiirlerine de yansıtmıştır. İlk şiiri olan "Hayâl-i Aşkım"ı Galatasaray'da öğrenci iken yazmıştır. Bu şiir 1901'de Mecmua-i Edebiyye'de yayımlanmıştır. Galatasaray Sultani'sini bitirdikten sonra Hukuk Fakültesi'ne girmiş, ancak bitirememiştir.

• Ahmet Haşim şiirlerinde Fransız sembolizm akımının etkisinde kalmıştır. 1909 yılında Fecr-i Ati topluluğuna katılmış, bu topluluğun görüşleri doğrultusunda 1909-1915 yılları arasında yazdığı şiirlerini "Göl Saatleri" (1921) adlı kitabında toplamıştır. www.huseyinarasli.com

• 1926'da yayımlanan "Piyale" adlı kitabında yer alan şiirleri, saf şiir (öz şiir) adını verdiği ve birer sanat şaheseri olan örnekler içerir. Bu kitabının ön sözünde "Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar" adlı metinde şiirle ilgili görüşlerini açıklamıştır. Buna göre şiir, nesir gibi anlaşılmak için değil, duyulmak, hissedilmek için söylenir. Bu sebeple Ahmet Haşim'in şiirlerinde bir anlam kapalılığı vardır. Şiirin anlamı her türlü yoruma müsaittir. Okuyan kişi şiiri kendine göre yorumlayabilir. Ayrıca ona göre şiirin dili sözle musiki arasında olup sözden ziyade musikiye yakındır. Ahmet Haşim'in şiirlerinde sosyal meseleler yer almaz. İşlediği başlıca temalar; aşk, tabiat, çocukluk hatıraları, sararmış yapraklar, loş karanlıklar vb konulardır. Nazım şekli olarak en çok serbest müstezatı kullanmıştır. Fecr-i Ati döneminde ağır bir dil kullanmış, sonrasında şiir dilini sadeleştirmiştir.

• Şiir dışında nesir türünde de eserler veren Ahmet Haşim, nesirlerinde daha sade bir dili tercih etmiş, açık bir üslup kullanmıştır. Nesirlerinde bazen iğneleyici, alaycı, nükteli bir üslup göze çarpar. 1932 yılında tedavi için gittiği Frankfurt şehrindeki izlenimlerini, "Frankfurt Seyahatnamesi (1933) adlı gezi türündeki nesrinde yazmıştır. Yine nesir türünde kaleme aldığı "Gurabâhane-i Laklakan" (1928) adlı nesir çalışmasındaki bazı yazıları, Türk edebiyatının ilk deneme örnekleri sayılabilir.

Şiir Örnek: O Belde - Ahmet Haşim

Nesir Örnek: Caddeler (Frankfurt Seyahatnamesi'nden) - Ahmet Haşim


Eserleri:

Şiir: Göl Saatleri (1921), Piyale (1926).

Nesir: Gurabâhane-i Laklakan (1928), Bize Göre (1928), Frankfurt Seyahatnamesi (1933).

Araştıran ve yazan: Hüseyin Araslı.