Serbest Nazım: Ölçü, kafiye, bent kuralına bağlı olmayan, mısralarının ve hecelerinin sayısı belli bir düzene dahil olmayan şiir türüne denir. Mısralardaki kafiye kullanımı şairin isteğine bağlıdır. Serbest şiirlerde ahenk aliterasyon ve asonanslar vasıtasıyla elde edilir.
Toplumcu Gerçekçi Şiir: Toplumcu gerçekçi edebiyat anlayışı, Marksizm'in sanat-edebiyat alanına yansımasıdır. Didaktik bir özellik taşıyan bu edebiyat ve şiir anlayışıyla verilen eserlerde halkın sorunlarını ele almak amacı güdülmüştür. Yani toplumcu gerçekçiler, sanatı toplumun yararına kullanmışlar, "toplum için sanat" görüşünü benimsemişlerdir. Toplumcu gerçekçi şiir anlayışının Türk edebiyatındaki ilk ve en önemli temsilcisi Nazım Hikmet'tir.
Toplumcu Gerçekçi Şiir Anlayışının Özellikleri:
» Pragmatik (çıkarcı) bir edebiyattır ve bir tezi savunur.
» Didaktik bir amaç taşır.
» Bu edebiyat anlayışının ana amacı, sosyalist toplum anlayışının geliştirilmesidir.
» Şair, şiirlerinde toplumsal kaygılar taşımalıdır.
» Eserlerde geniş halk topluluklarına hitap edebilmek ve bu toplulukları harekete geçirmek amacı vardır.
» Bu anlayışın temsilcileri Fütürizm (gelecekçilik) akımının etkisinde kalmışlardır.
» Şiirin muhtevasına çok önem vermişler; bu bağlamda emek, sömürü, baskı, isyan gibi konuları işlemişlerdir.
» Şiirin biçimine önem vermemişler, yani ölçüsüz, kafiyesiz şiirler yazmışlardır.
TEMSİLCİLERİ
Nazım Hikmet Ran (1902-1963): İlk şiirlerinde hece ölçülü ve kafiyeli yazan Nazım Hikmet, ekonomi ve politika öğrenimi için gittiği Moskova'da Vladimir Mayakovski başta olmak üzere Rus fütüristlerin sanat görüşlerini benimser ve şiir anlayışını değiştirir. Ölçüsüz ve basamaklı mısralardan oluşan şiir biçimini ilk defa bu yıllarda denemeye başlar. Böylece serbest nazım ve toplumcu şiirin ilk örneklerini verir. Nazım Hikmet, hem biçim hem de muhteva (içerik) bakımından Türk şiirinde bir yeniliğin temsilcisidir. Bu yönüyle pek çok şairi etkilemiştir. Şiirlerinde içerik olarak toplumsal sorunları ele almıştır. Şiir dışında roman, masal, tiyatro, mektup türlerinde de eserler kaleme almıştır. 1939 yılında Bursa Cezaevi'nde yazmaya başladığı "Memleketimden İnsan Manzaraları" isimli eseri, en önemli eserlerindendir. Şiir, roman, öykü, tiyatro ve senaryo tekniklerinin iç içe kullanıldığı bu eser, beş cilt halinde yayımlanmıştır ve on yedi bin mısradan oluşmaktadır. Eserde II. Meşrutiyet'ten II. Dünya Savaşı'na kadar olan dönemde Anadolu insanının yaşamından kesitler aktarılır.
Eserleri:
Şiir: Memleketimden İnsan Manzaraları, 835 Satır, Kuva-yı Milliye, Portreler, Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı, Yeni Şiirler, Saat 21-22 Şiirleri...
Oyun: Kafatası, Ferhat ile Şirin, Demokles'in Kılıcı, İstasyon, Yolcu...
Roman: Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim, Yeşil Elmalar, Kan Konuşmaz
Masal: Sevdalı Bulut, La Fontaine'den Masallar www.huseyinarasli.com
Mektup: Cevaevinden Mehmet Fuat'a Mektuplar, Kemal Tahir'e Mapusaneden Mektuplar
Rıfat Ilgaz (1911-1993)
Cahit Irgat (1916-1971)
Niyazi Akıncıoğlu (1919-1979)
Enver Gökçe (1920-1981)
Ömer Faruk Toprak (1920-1979)...