Mehmet Emin Yurdakul (1869-1944) Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği

• "Türk şairi", "milli şair". 1869 yılında İstanbul'da doğmuştur. Milli edebiyat şiirinin erken sesi olan Mehmet Emin, 1898 yılında yayımladığı "Türkçe Şiirler" isimli şiir kitabıyla yaklaşık 10 yıl öncesinden milli şiirin öncülüğünü yapmıştır.

• İlk kitabı "Fazilet ve Asalet (1890)"ten sonra yayımlanan "Türkçe Şiirler", modern Türk edebiyatında hece ölçüsüyle ve sade Türkçe ile yazılmış şiirlerin de öncülüğünü yapar. Bu kitabında yer alan "Anadolu'dan Bir Ses Yahut Cenge Giderken" isimli şiiri, milli şiir ahenginin oluşmasında çok önemli bir rol üstlenmiş, Türklük şuurunun geniş kitlelere ulaşmasını sağlamıştır.  www.huseyinarasli.com

• Mehmet Emin "Türkçe Şiirler" isimli kitabını Servet-i Fünun şiirinin rağbet gördüğü bir dönemde kaleme almış, süslü, ağdalı, aruzlu şiirler yazan Servet-i Fünun şairlerinin karşısına hece ölçüsü ve sade Türkçe ile çıkmıştır. Böylece dönemin edebiyat gündemine hece ölçüsü ve sade Türkçe yerleşir. Ömer Seyfettin, 1911'de Genç Kalemler dergisinde yayımlanan "Yeni Lisan" isimli makalesinde "... aruzu atıp Mehmet Emin Bey'in hecaî vezinlerini hiçbir şair kabul etmez" demiş, ancak kısa bir süre sonra o da hece ölçüsünü milli şiirin bir unsuru olarak kabul etmiş ve makalelerinde anlatmıştır.

• Mehmet Emin Yurdakul şiirde yaptığı uygulamalarla hece ölçüsünü modernleştirmek ister. Bir yandan halk şairlerinin sıkça kullandıkları kalıpları bırakarak o güne kadar kullanılmamış olan 15'li, 16'lı, 18'li ve 19'lu şekilleri kullanmış, diğer yandan da hece ölçüsünü Fransız nazım şekilleriyle (sone gibi) birleştirmeyi denemiştir.

• Şiiri, düşüncelerini anlatmada bir araç olarak gören Mehmet Emin, şiirlerinde sosyal hayatı ele almıştır. Şiirlerinde işlediği başlıca temalar; halkın acıları, sıkıntıları, dertleri, milli meseleler, dönemin savaşları ve bu savaşların getirdiği felaketler (Birinci Dünya Savaşı, Çanakkale Savaşı gibi), askerimizin kahramanlığı, Türk birliği gibi konulardır.

• Bütün bu uygulamaları ve şiirlerinde ele aldığı temalarla Mehmet Emin milli şair olarak anılmış, milli edebiyatın doğmasında öncü olmuştur. Şair, milliyetçilik akımının şiir dünyasındaki ilk temsilcisidir.

Mefkûre: Mehmet Emin şiirinin esasını oluşturur. Mefkûre kavramını dönem insanının dünyasına Ziya Gökalp kazandırmıştır. Yaşamı kaosa dönmüş, geleceğe olan güvenini yitirmiş, idealsiz kalmış o devre insanı için mefkure kavramı vatan, millet, dil, tarih, hürriyet gibi kelimelere bir anlam kazandırmıştır.

Eserleri: Fazilet ve Asalet (1890), Türkçe Şiirler (1898), Türk Sazı (1914), Ey Türk Uyan (1914), Tan Sesleri (1915), Ordunun Destanı (1916), Dicle Önünde (1916), Hasta Bakıcı Hanımlar (1917), Turan'a Doğru (1918), Zafer Yolunda (1918), İsyan ve Dua (1919), Aydın Kızları (1921), Ankara (1939).

Araştıran ve yazan: Hüseyin Araslı