• Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna iki nokta konur.
Millî Edebiyat akımının temsilcilerinden bir kısmını şöyle sıralayalım: Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Halide Edip Adıvar...
• Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur.
Kendimi tanıtayım: Gazi Ortaokulu öğrencisi Burak.
• Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten sözlerden sonra konur.
Hacivat: Yar bana bir eğlence amaaan!
Karagöz: Sar bana da bir eğlence amaaan!
• Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur.
Buğdayla arpadan başka ne biter bu topraklarda?
Ziraatçi sayar:
— Yulaf, pancar, zerzevat, tütün...
(Falih Rıfkı Atay)
• Genel ağ adreslerinde kullanılır.
http://www.huseyinarasli.com
• Matematikte bölme işareti olarak kullanılır.
100:2=50
► ÜÇ NOKTA
• Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.
Ne çare ki çirkinliği hemencecik ve herkes tarafından görülüveriyordu da bu yanı... (Tarık Buğra)
• Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık yazılmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine konur.
Arabacı B...'a yaklaştığını söylüyor, ikide bir fırsat bularak arabanın içine doğru başını çeviriyordu. (Ahmet Hamdi Tanpınar)
• Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümlerin yerine konur.
... derken şehrin öte başından boğuk boğuk sesler gelmeye başladı... (Tarık Buğra)
• Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç katmak için konur.
Onu o kadar özledim ki...
• Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için konur.
Gölgeler yaklaştılar. Bir adım kalınca onu kıyafetinden tanıdılar:
— Koca Ali... Koca Ali be!..
NOT: Ünlem ve soru işaretinden sonra üç nokta yerine iki nokta konulması yeterlidir.
• Karşılıklı konuşmalarda, yeterli olmayan, eksik bırakılan cevaplarda kullanılır.
— Kimsin?
— Ali...
— Hangi Ali?
— ...
► SORU İŞARETİ
• Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna konur.
Nasıl bir kitap istiyorsun?
Bunu neden almadın?
Okullar daha tatil olmadı mı?
• Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur.
Gümrükteki memur başını kaldırdı:
— Adınız?
• Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih gibi durumlar için kullanılır.
Yunus Emre (1240 ?-1320), (Doğum yeri: ?)
1496 (?) yılında doğan Fuzulî...
Ankara'dan Antalya'ya arabayla üç saatte (?) gitmiş.
NOT: mı / mi ekini alan yan cümle, temel cümlenin zarf tümleci ise burada soru işareti kullanılmaz.
Akşam oldu mu sürüler döner.
NOT: Soru ifadesi taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde soru işareti en sona konur:
Çok yakından mı bu sesler, çok uzaklardan mı?
Üsküdar'dan mı, Hisar'dan mı, Kavaklardan mı?
Yahya Kemal Beyatlı
NOKTALAMA İŞARETLERİ DERS NOTLARI
|
| • Nokta ( . ) |
| • Virgül ( , ) |
| • İki Nokta ( : ) |
| • Üç Nokta ( ... ) |
| • Soru İşareti ( ? ) |
| • Noktalı Virgül ( ; ) |
| • Eğik Çizgi ( / ) |
| • Yay Ayraç ( ) |
| • Tırnak İşareti ( " " ) |
| • Ünlem İşareti ( ! ) |
| • Kesme İşareti ( ' ) |
| • Kısa Çizgi ( - ), Uzun Çizgi ( ─ ) |