15. yüzyılın ikinci yarısında yetişen şairlerin en önemlisi olan Necati Bey Edirne'de doğdu. Asıl adı İsa'dır. Şiirlerinde açık ve anlaşılır bir üslup, doğal ve samimi bir hava vardır. Şiir dilinde Ahmed-i Dâî'yi takip etmiş, hemen her gazelinde deyim ve atasözlerini kullanmış, bu yönüyle edebiyatımızda öncü olmuştur. Necati, Anadolu sahasında divanında "dibace (önsöz)" yazan ilk şairdir.
Sinem üzre zahm-i gamzen râhat-ı cândur bana
Gamzen oklarıyla ölmek hâb-ı bârândur bana
Ey karanu gicelerde gezdüğüm men' eyleyen
Berk-i âh-ı tâbnâküm mâh-u tâbândur bana
Her kişinün zulmine sultan olanlar dâd ider
Bana kim dâd ide k'iden zulm-i sultandur bana
Nafe dirmiş zülf-i anber-bâr-ı dilber var iken
Âlem içre müşg adı bir kuru bühtândur bana
Dem-be-dem hâsidlerün ta'nı okın men' itmeğe
Dâğ-ı mihnet sînemün üstinde kalkandur bana
İçmeyeliden kudurdum mı nic'oldum bilmezem
Sâf ü pâk âb-ı revanlar hep kızıl kandur bana
Yüreğümi sîneden yarup çıkarsunlar benüm
Kim gam-ı tîrünle ol bir kanlu peykândur bana
Buldı her bir şeyde zihnüm gevher-i ma'nî-yi hâs
Değme bir katra Necâtî bahr-i ummândur bana
fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilûn
Günümüz Türkçesine çeviri:
Gamzenin bağrımın üstündeki yarası canımı rahata kavuşturur; senin gamzenin oklarıyla ölmek bana yağmur uykusu gibi tatlı gelir.
Ey karanlık gecelerde gezmemi yasaklayan; yakıcı âhımın kıvılcımı benim dolunayımdır.
Zulme uğrayan her kişiye sultanlar adaletleriyle yardım ederler; bana kim adalet etsin ki, zulmeden sultanın kendisidir.
Nâfe dermiş ki, sevgilinin anber kokusu saçan zülfü varken bana misk adını vermek kuru iftiradır.
Kıskançların durmayan sövüp kötüleme oklarına mâni olmak için bağrımın üstündeki mihnet yarası benim kalkanımdır.
Çoktandır içmeyeliberi kudurdum mu, ne oldum bilmiyorum; duru temiz akarsular bana kıpkızıl kan gibi görünüyor.
Bağrımı yarıp yüreğimi çıkarsınlar; çünkü oklarının gamıyla o bana kanlı bir temren olmuştur.
Zihnim her şeyde bir seçkin mânâ incisi bulmaktadır; ey Necati bir katrecik bile bana Umman denizi gibidir.