Kazanım 8.1.2.
1. Allah insanlara kutsal kitaplar ve peygamberler göndererek iyiyi-kötüyü, doğruyu-yanlışı bildirmiş ancak seçme-tercih etme konusunda insanı özgür bırakmıştır. İnsan akıl ve irade sahibi bir varlık olarak bu yaptığı seçimlerden Allah katında sorumludur.
Aşağıdaki ayetlerden hangisi paragrafta verilen bilgilerden farklı bir konuyla ilgilidir?
a) "Hakkında kesin bilgi sahibi olmadığın şeyin peşine düşme. Çünkü kulak, göz ve kalp, bunların hepsi ondan sorumludur." (İsra suresi, 36. ayet)
b) "Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik. İster şükredici olsun, ister nankör." (İnsan suresi, 3. ayet)
c) "De ki: Hak Rabbinizdendir. Artık dileyen iman etsin, dileyen inkar etsin..." (Kehf suresi, 29. ayet)
d) "Kim doğru yolu seçerse bunu ancak kendi iyiliği için seçmiş olur, kim de doğruluktan saparsa kendi zararına sapmış olur..." (İsrâ suresi, 15. ayet)
2. Aşağıdaki öğrencilerden hangisi, Allah'ın kendisine verdiği sınırlı (cüz'î) iradeyi amacına uygun kullanmayarak yaptığı davranıştan sorumlu olmuştur?
a) Okul takımına girmek isteyen Alperen, her gün arkadaşlarından bir fazla antrenman yaparak emeline ulaştı.
b) Matematik sınavına iyi hazırlanamayan Elif, sınav öncesi bir Fatiha, üç İhlas suresi okuyarak sınava girdi ve iyi not almak için dua etmeye başladı.
c) Resim yarışmasına katılan Serdar, günlerce süren emeği ve titiz çalışması sonucu yaptığı portre çalışmasıyla dereceye girdi.
d) Sınava çok iyi hazırlanan Esma, tam sınav esnasında önündeki öğrencinin sürekli öksürmesi ve burnunu çekmesi nedeniyle bir türlü sorulara odaklanamadı ve sınavdan istediği puanı alamadı.
3. "Kim doğru yolu seçerse bunu ancak kendi iyiliği için seçmiş olur, kim de doğruluktan saparsa kendi zararına sapmış olur. Hiçbir günahkâr, başkasının günah yükünü üstlenmez. Biz bir peygamber göndermedikçe kimseye azap edecek değiliz." (İsrâ suresi, 15. ayet)
Bu ayete göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
a) İnsan kendi iyiliği için iradesiyle doğru tercihler yapmalıdır.
b) İnsan iradesini kötü yolda kullanırsa bundan zarar görür.
c) Doğru yoldan sapanlar zorunlu olarak bu fiili işlemişlerdir.
d) Her insan kendi tercihlerinden sorumludur.
4. Yüce Allah insana sınırlı (cüz'i) bir irade vermiştir. İnsan aklını kullanarak iyiyi kötüden ayırır, bu sınırlı iradesiyle de iyi veya kötüden birini tercih eder. İnsanın cüz'i iradesini kullanarak tercih yapabildiği ve bu tercihinin sonucunda Allah'a karşı sorumlu olduğu durumlar vardır.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumlara bir örnek olarak gösterilebilir?
a) Doğum tarihinin hangi gün olacağı
b) Cinsiyetinin ne olacağı
c) İnancının ne olacağı
d) Milliyetinin ne olacağı
5. Aşağıdakilerden hangisi insanın kaderinde tercih hakkı bulunmayan ve dolayısıyla sorumlu olmadığı durumlardan biridir?
a) Ecel
b) İnanç
c) İbadet
d) Çalışkanlılık
6. Allah insana diğer canlılardan farklı olarak akıl ve irade vermiştir. İnsan bu özellikleri sayesinde iyi ile kötüyü, doğru ile yanlışı birbirinden ayırabilir. Bu yüzden davranışlarından, yaptığı tercihlerden Allah'a karşı sorumludur. Ancak insanın hayatında tercih yapamadığı, müdahale edemediği durumlar da vardır.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumlara bir örnektir?
a) Mesleğimizin ne olacağı
b) İnancımızın ne olacağı
c) Ünvanımızın ne olacağı
d) Irkımızın ne olacağı
7. İmam-ı Azam Ebu Hanife bir gün kendisine "İnsanın sınırlı iradesi yoktur. Bütün fiillerimizi Allah bize zorla yaptırmaktadır. Dolayısıyla insanın seçme ve tercih etme özgürlüğü yoktur." diyen bir kişiye sert bir toprak parçası atar. O kişi Ebu Hanife'yi kadıya şikayet eder. Kadı, niye toprak attığını sorunca İmam-ı Azam şöyle cevap verir: Efendim, bu kişi "Allah her işi bize zorla yaptırır." diyordu. O zaman bu toprağı da bana Allah attırdı. Benim bir suçum yok!
Bu metinde yer alan olaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
a) İmam-ı Azam bu kişiden intikamını almıştır.
b) İmam-ı Azam bu kişiye, insanın sınırlı iradesi olduğunu anlatmak istemiştir.
c) İmam-ı Azam bu kişiye, insanın tercih hakkının suç ve ceza kapsamında olmadığını anlatmak istemiştir.
d) İmam-ı Azam bu kişiyle tartışmanın gereksiz olduğunu anlatmak istemiştir.
DİĞER TESTLER İÇİN → tıklayın
Hazırlayan: Hüseyin Araslı