• Tasavvufun asli kaynağı Kur'an-ı Kerim, Hz. Peygamber ve sahabenin örnek yaşantısıdır.
• Tasavvuf ilmi, diğer dinî ilimler olan fıkıh, hadis, tefsir, kelam gibi hicri 2. asırdan sonra sistemleşmeye başlamıştır.
• Tasavvufun önem verdiği konular arasında nefis terbiyesi, Allah'ı (c.c.) zikir, dünyaya gereğinden fazla değer vermeme gibi ilkeler öne çıkar.
• Peygamberimizin vefatından sonra İslam topraklarının genişlemesi ve fetihlerin etkisiyle Müslümanlar zenginleşti. Bu durumun sonucunda İslam dünyasında Peygamber Efendimizin önerdiği sade yaşamın yerini lüks ve gösteriş aldı. www.huseyinarasli.com
• Bunu farkeden bazı İslam alimleri, Peygamberimizin ve sahabelerin dönemindeki sade hayat tarzına tekrar dönülmesini savundular ve bu konuda eğitici ve öğretici çalışmalar yaptılar, görüşler sundular.
• Ayrıca Yunan, Bizans, Hint, İran kültürüne ait eserler Arapça'ya çevrildi. Bu durum İslam toplumunda değişik alışkanlıkların, anlayışların, adetlerin ortaya çıkmasına sebep oldu.
• Bütün bu gelişmeler sonucunda Müslümanların Kur'an'a ve sünnete dayalı bir yaşam sürmelerini tekrardan sağlamak ve İslam ahlakını toplumun geneline yaymak amacıyla tasavvufi yorumlar oluştu.
Tasavvufi Düşüncenin Dönemleri
Züht Dönemi: Peygamber Efendimiz döneminden başlayıp hicri 2. asra kadar olan dönemi kapsar. Züht; ahirete yönelmek, dünyaya dalmamak, elde mevcut bulunsa bile gönülde mal ve mülk sevgisine yer vermemek gibi anlamlara gelir demektir. Züht, ahireti unutup dünyaya esir olmamak şeklinde ifade edilmiştir. Tasavvufu bir ağaca benzeten sufiler, Hz. Peygamber dönemini tasavvuf ağacının çekirdeği, züht dönemini ise kökleri olarak yorumlamışlardır.
Tasavvuf Dönemi: Sufi ve tasavvuf kavramlarının kullanılmaya ve ilk sufi adlarının duyulmaya başlandığı dönemdir. Hicri 2. asrın sonundan, tarikatların kurumsallaştığı döneme kadar olan yaklaşık dört asırlık zaman dilimini kapsar. Cüneyd-i Bağdadi (ö.908), Ma'ruf Kerhi (ö. 815) ve Gazali (ö. 1111) gibi büyük sufi ve mutasavvıflar bu dönemde yetişmiştir. Hicri 3. ve 4. yüzyıllarda ise Zünnun-i Mısri (ö.858), Beyazıd-ı Bestami (ö. 874) gibi meşhur sufilerin öncülüğünde tasavvufi düşünce sistemli bir hale gelmiştir. www.huseyinarasli.com
Tarikat Dönemi: Hicri 6. asırdan itibaren tarikatların kurumsallaştığı ve sosyal hayatın bir parçası haline geldiği dönemdir. Bu dönemde İbn Arabi, Mevlana gibi büyük temsilciler yetişmiş, şiir ve edebiyatta tasavvufla ilgili önemli eserler verilmiştir. Tasavvufi düşünce sistemi 12. ve 13. asırlarda Abdulkadir Geylani, Ahmet Yesevi, Ahmet Rifai ve Bahauddin Nakşibend gibi meşhur mutasavvıflar tarafından tarikat yapılarına dönüştürülmüştür.
12. sınıf 3. ünite diğer konular için tıklayın ›