Mesnevi

Mesnevi: Asıl anlamı "ikili, ikişer ikişer" olan mesnevi,  "a a  b b  c c  d d"  şeklinde her beytinin mısraları kendi arasında kafiyeli olan, çok uzun beyit sayıları ihtiva eden bir nazım biçimidir. Örneğin Firdevsi'nin "Şehname"si 60 bin beyit, Mevlana'nın "Mesnevi"si 26 bin beyit uzunluğundadır. İlk defa İran edebiyatında görülen bu nazım biçimi, sonradan Arap ve Türk edebiyatlarına geçmiştir. Mesnevilerin konusu aşk hikayeleri (Leyla vü Mecnun, Hüsrev ü Şirin), destanlar, kıssalar, dini, ahlaki ve tasavvufi konulardır. Ayrıca siyer, tarih ve manzum sözlük şeklinde mesneviler de vardır. Mesnevilerde genellikle aruzun kısa vezinleri kullanılır. Türk edebiyatında ilk mesnevi Yusuf Has Hacib'in "Kutadgu Bilig" adlı eseridir.


Türk Edebiyatında Önemli Mesneviler:

» Mesnevi - Mevlana

» Garipname - Aşık Paşa

» Harname - Şeyhi

» Hüsn ü Aşk - Şeyh Galip

» İskendername - Ahmedi


Hamse: Aynı şair tarafından yazılmış beş mesneviye denir. İran edebiyatında ilk hamse sahibi şair Genceli Nizamî'dir. Türk edebiyatında ise Ali Şir Nevai, Taşlıcalı Yahya, Nev'izade Atayi hamse sahibi şairlere örnektir.


Mesnevi Örnek:

Harnâme - Şeyhî.

Hayriyye - Nabî. ("Matlab-ı Dâniş-i Envâ-i Ulûm" başlıklı 43 beyitlik bölümünden seçmeler)