• Budizm, MÖ 6. yüzyılda Kuzey Hindistan’da dünyaya gelmiş Siddharta Gautama Sakyamuni’nin (Buda) Hinduizm’in çok tanrıcılığına, Brahman isimli Hindu din adamlarına, Vedaların otoritelerine ve kast sistemine tepki olarak gelişmiş bir dindir. www.huseyinarasli.com
• Budizm'in kurucusu Buda, yirmi dokuz yaşında iken bir keşiş rahibinden etkilenerek tüm zenginliğini ve ailesini arkasında bırakarak tek başına yaşamaya başladı. Bir gün bir incir ağacının altında otururken hayatın amacını bularak aydınlandı ve öğretilerini yaymaya başladı. Buda, keşfettiği bu yolun orta yol olabileceğini düşündü ve bu orta yolu da "Sekiz Dilimli Yol" olarak açıkladı. Bu orta yol, kişiyi nirvanaya ulaştıracaktır. Nirvanaya ulaşmak için kötü huylara sahip benliği, arzu ve ihtirası yok edip, olgunluğa kavuşmak gerekmektedir.
• Buda’nın hayatı ve geliştirdiği öğreti, yaklaşık dört asır, mensuplarınca sözlü olarak nesilden nesile nakledildikten sonra MÖ 1. ile MS 1. yüzyılları arasında Pali dilinde yazıya geçirilerek Tripitaka (Üç Cevher) adı altında bir araya toplanmıştır.
www.huseyinarasli.com
• Hindistan’da doğmuş olmasına rağmen bu dinin mensupları daha çok Çin, Moğolistan, Sri Lanka, Tayland, Myanmar, Vietnam, Singapur, Malezya, Tayvan, Tibet, Kore, Japonya ve Endonezya gibi Güney Asya ve uzak Doğu ülkelerinde bulunmaktadır. Bunun yanında bazı Batı Avrupa, ABD ve Avustralya ülkelerinde de yeni bir Budist mezhep olan Zen Budizm ilgi görmüş ve taraftar bulmuştur.
• Buda 29 yaşındayken insanlardan uzaklaşıp yalnız bir hayat sürmeye başlamış, 35 yaşındayken kendisine ilham geldiği söylenerek Buda olmuştur.
• "Tipitaka (Tripitaka)" Budizm'in kutsal metinlerine verilen isimdir. Anlamı üç sepet demektir. Bunlar;
» Doktrin ve disiplin sepeti
» Buda'nın konuşmaları
» Buda'nın insan ve evrenle ilgili düşünceleri
• Budizm'de yaratıcı bir tanrı hakkında konuşulmaz. Budistler evreni kimin yarattığı konusuna ilgisizdirler. Ancak Buda'nın heykelini yapmışlardır.
• Budizm'de belirli bir ibadet ve dua şekli yoktur. Buda heykeline saygı göstermek, kutsal metinleri okumak, meditasyon yapmak ve belli günlerde oruç tutmak ibadet sayılır.
• Pagoda Budist tapınaklarına verilen isimdir. Budistler buraya giderek tapınak içerisinde bulunan Buda heykeline saygı gösterirler.
• Budistler, Buda’nın hayatının geçtiği Hindistan’daki bazı bölgeleri ziyaret (hac) mekânı olarak görürler. Rumnindei (Yeni Delhi) Buda’nın doğum yeri, Bodh-Gaya (Allahabad) bodhi ağacının bulunduğu ve Buda’nın aydınlandığı yer. Varanasi (Nepal) Sekiz dilimli yol, Buda’nın ilk vaaz verdiği yer. Kusinagara (Agra) Stupa, Buda’nın mezarının bulunduğu yer.
• Bodi ağacı Budizm'de önemlidir. Çünkü Buda'nın bu ağacın altında oturduğuna ve kendisine burada ilham geldiğine inanılır.
• Budizm'de reenkarnasyon inancı olduğu için ölen kişinin cesedi yakılır.
• Nirvana anlayışı Budizm'de önemli bir yere sahiptir. Çünkü mutlu olabilmek için Nirvana'ya ulaşmak gerektiğine inanılır. Nirvana; insanın bütün istek ve hırslarının yok olduğu, ıstıraplarının bittiği saf ve temiz bir duruma kavuşmaktır. www.huseyinarasli.com
• Budizm'de sekiz dilimli yol denilen ahlak ve düşünmeyle ilgili ilkeler vardır. Bunlar; doğru inanış, doğru niyet, doğru davranış, doğru söz, doğru meslek, doğru düşünce ve odaklanma.
• Budizm'de her Budist'in uyması gereken beş temel ilke vardır. Bunlar;
» Öldürmemek ve zarar vermemek
» Çalmamak
» Duyu organlarını yanlış yolda kullanmamak
» Yalan söylememek
» İçki ve uyuşturucu kullanmamak
12. sınıf 5. ünite diğer konular için tıklayın ›