• Türklerin Müslüman Araplarla ilk karşılaşmaları, M.S. 7. yüzyılda II. Halife Hz. Ömer zamanında gerçekleşti. Bu dönemde Müslüman Araplar fetihler yoluyla Türk sınırlarına kadar gelmişlerdi.
• Emeviler zamanında ise Araplar Maveraünnehir'e kadar ilerlediler. Emevilerin Horasan Valisi Kuteybe b. Müslim Maveraünnehir’i fethederek Buhara ve Semerkant gibi büyük şehirlere Müslüman Arapları yerleştirdi ve böylece Türklerin İslam’ı tanımaları için uygun zemin oluşturdu.
Maveraünnehir: Orta Asya’da Seyhun ve Ceyhun Nehirleri arasında kalan bölgeye verilen isimdir. Burası, Türkistan olarak da bilinir. Türklerin İslamiyetle karşılaştıkları ilk bölgedir.
www.huseyinarasli.com
• Ancak Emevi yönetiminin uyguladığı siyaset, Türklerin millet olarak İslam’a girmelerini yavaşlattı.
• Ömer b. Abdulaziz Devri bu konuda istisna kabul edilebilir. Zira bu dönemde İslam'ın sadece Arapların değil, tüm insanlığın kurtuluşu için gönderilen bir din olduğu vurgulandı.
• Türklerin arasında İslamlaşma, din adamlarının çabalarıyla hız kazanmıştır. Özellikle Talas Savaşı’nda Türkler, Çinlilere karşı, Müslümanların yanında yer alarak sadece savaşın değil, Türk- Müslüman münasebetlerinin de seyrini değiştirdiler. Artık bu savaştan sonra Türklerin yüzü İslam dünyasına döndü. www.huseyinarasli.com
• Abbasi halifeleri yavaş yavaş Türklerin daha kabiliyetli olanlarını devletlerinin müdafaasında görevlendirmeye başladılar. Abbasilerin takip ettiği doğru siyaset neticesinde Halife el-Me’mun ve el-Mu’tasım zamanlarında Maveraünnehir sakinlerinin tamamı Müslüman oldu.
• Türkler 10. yüzyılın ortalarından itibaren büyük gruplar hâlinde Müslüman olmaya başladı. Türklerle Araplar arasında kurulan ticari dostluklar İslamlaşmayı Hazar ülkesinde artırdı. Ticaret için Maveraünnehir’e gelen Türkler bu bölgede İslam’ı tanıma fırsatı buldular. X. yüzyılda İdil Bulgarları, Harezmli tüccarlar vesilesi ile tanıdıkları İslamiyet’i kabul ederek İslam’ı devlet dini olarak benimsediler.
• Türklerden İslamiyet’i kabul eden bir diğer devlet ise Karahanlılar'dır. Satuk Buğra Han sülalesinin kurduğu Karahanlı Devleti, İdil-Volga Bulgar Devleti'nden sonraki ilk Müslüman Türk devletidir.
• Karahanlılar’dan sonra kurulan üçüncü Müslüman Türk devleti ise Gazneliler oldu.
www.huseyinarasli.com
• Selçuklu İmparatorluğunun kurulması ve Türklerin İslam dünyasına hâkim olmalarıyla Selçuklular, İslam âleminde hem yeniden birliği sağladılar hem de İslam medeniyetine bilgi ve yetenekleriyle birçok katkıda bulundular.
• Malazgirt Zaferi'nin ardından büyük bir Türk nüfusu Anadolu'ya göç etti. Anadolu’ya ikinci bir göç dalgası da Moğol İstilası nedeniyle yaşandı.
• Bu göçlerle başlayan süreç neticesinde Selçuklular zamanında Anadolu, Osmanlılar zamanında ise Anadolu’nun bir uzantısı olan Balkanlar’da İslamiyet yayıldı.
12. sınıf 2. ünite diğer konular için tıklayın ›