1. Namaz Hakkında Genel Bilgiler
• Namaz, İslam’ın beş şartından ikincisidir. İslam’ın Şartları: Kelime-i şehadet getirmek, namaz kılmak, oruç tutmak, zekât vermek, hacca gitmek.
• Namaz kelimesinin Kur'an'daki karşılığı "salât" kelimesidir. Namaz kelimesi ise Farsçadır.
• Namaz; tekbir, kıyam, rükû, secde, oturuş ve selam bölümlerinden oluşan, günde beş vakit yerine getirilmesi Allah tarafından emredilen bir ibadettir.
• Namaz kılmak farzdır.
Namaz Kimlere Farzdır
» Müslüman
» Akıllı
» Ergenlik çağına ulaşmış herkes namaz kılmakla sorumludur.
Namaz Niçin Kılınır
» Allah'ın emri olduğu için
» Allah'ın rızasını kazanmak için
» Sevap kazanmak için
» Allah'ın verdiği nimetlere teşekkür etmek için
» Güzel ahlaklı olmak için
Namaz İbadetinin Önemi
Kur'an-ı Kerim'de ve Peygamber Efendimizin hadislerinde namazın önemine dair birçok emirler ve öğütler yer almaktadır. Bütün bunlar, İslam dininde namaza ne kadar büyük önem verildiğini göstermektedir. Nitekim bir hadiste kişinin kıyamet gününde ilk olarak namazından hesap sorulacağı ifade edilmektedir (Nesâî, Salât, 9). Namaz insanın Allah (c.c.) katındaki derecesini yükseltir ve insanı Allah’a (c.c.) yaklaştırır.
2. Namaz Çeşitleri
Farz Namazlar: Yüce Allah'ın kılınmasını kesin olarak emrettiği namazlardır. Bunlar farz-ı ayın ve farz-ı kifaye olmak üzere iki gruba ayrılır.
• Farz-ı ayın olanlar, yükümlülük çağına gelmiş her Müslümanın yerine getirmekle sorumlu olduğu namazlardır. Günde beş vakit namazın farz bölümleri ve cuma günleri kılınan cuma namazı bu grupta yer alır. Kadınlar Cuma namazından sorumlu değildir. Ancak isterlerse camiye gidip caminin hanımlar bölümünde Cuma namazını kılabilirler.
• Farz-ı kifaye olan namaz ise ölen bir Müslüman için cemaatle kılınması gereken cenaze namazıdır. Bir grup Müslüman bu görevi yerine getirince diğer Müslümanların üzerinden sorumluluk kalkar.
Vacip Namazlar: Hükmü farz kadar kesin ve açık olmamakla birlikte kılınması emredilen namazlardır. Vitir namazı ile Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı namazlarını kılmak vaciptir.
Nafile (Sünnet) Namazlar: Farz ve vacip namazların dışında kalan namazlara nafile namazlar denir. Nâfile namazlar Peygamber Efendimizin uygulamalarına dayanılarak belirli zamanlarda veya bazı vesilelerle kılınan ya da kişinin kendi isteğiyle herhangi bir zamanda Allah’a yakınlaşmak ve sevap kazanmak amacıyla kıldığı namazlardır.
• Revâtib Sünnetler: Farz namazlardan önce veya sonra ya da hem önce hem sonra kılınan bir kısım namazları kılmak sünnettir. Örneğin; sabah namazının sünneti, öğle namazının ilk sünneti, son sünneti, ikindi namazının sünneti, akşam namazının sünneti, yatsı namazının ilk sünneti, son sünneti. Teravih namazı kılmak da sünnettir.
• Teheccüt Namazı: Gecenin bir vaktinde kılınan namaz.
www.huseyinarasli.com
• Teravih Namazı: Ramazan ayında yatsı ile vitir namazı arasında kılınan namaz.
• Tesbih Namazı: Ömürde en az bir defa olsun kılınması tavsiye edilen dört rekâtlık namaz.
NOT: Bu konuyla ilgili interaktif testi çözmek için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
3.1. Namazın Hazırlık Şartları (Dışındaki Farzlar)
» Hadesten taharet: Abdest veya gusül abdesti almak
» Necasetten taharet: Namaz kılınacak yerin ve elbiselerin temiz olması
» Setr-i avret: Namazda örtülmesi gereken yerleri örtmek
» İstikbal-i kıble: Namazda kıbleye doğru yönelmek
» Vakit: Kılacağımız namazın vaktinin girmiş olması
» Niyet: Kılacağımız namaza niyet etmek. Örnek: Tek başımıza namaz kılarken "Niyet ettim Allah rızası için sabah namazının farzını kılmaya." Cemaat halinde kılarken "Niyet ettim Allah rızası için sabah namazının farzını kılmaya, uydum imama."
3.2. Namazın Kılınış Şartları (İçindeki Farzlar)
» İftitah tekbiri: Başlama tekbiri. Namaza "Allahü ekber" diyerek başlamak
» Kıyam: Namazda ayakta durmak
» Kıraat: Namazda ayaktayken Kur'an'dan birkaç ayet veya bir sure okumak
» Rüku: Kıyamdan sonra elleri dizlere koyup eğilmek
» Secde: Rükudan sonra yere kapanmak (elleri, dizleri, alnı ve burnu yere koymak ve arka arkaya iki defa secde yapmak)
» Kade-i ahire: Namazın sonunda "tahiyyat" duası okuyacak kadar oturmak.
Abdestin Alınışı
» Önce euzü-besmele çekilir.
» Niyet edilir.
» Eller bileklere kadar üç kez yıkanır.
» Ağız ve burun üç kez yıkanır.
» Yüz, üç kez yıkanır.
» Önce sağ kol, sonra sol kol dirseklerle beraber üç kez yıkanır.
» Başımızın dörtte biri ıslak elle mesh edilir.
www.huseyinarasli.com
» Kulaklar temizlenir ve boyun mesh edilir.
» Önce sağ ayak, sonra sol ayak topuklarla birlikte üç kez yıkanır.
Boy Abdestinin Alınışı
» Euzü besmele çekilir.
» Niyet edilir. "Niyet ettim Allah rızası için gusül abdesti almaya"
» Ağız bol su ile temizlenir.
» Burun bol su ile temizlenir.
» Bütün vücut kuru yer kalmayacak şekilde yıkanır.
Teyemmümün Alınışı
» Önce euzü besmele çekilir.
» Ardından niyet edilir. "Niyet ettim Allah rızası için teyemmüm almaya"
» Eller toprağa vurulur.
» Eller toprağa vurulduktan sonra silkelenir ve yüze sürülür.
» Eller tekrar toprağa vurulur.
» Eller toprağa vurulduktan sonra silkelenir, önce sağ kol, sonra da sol kol mesh edilir.
NOT: "Namazın Farzları" konusuyla ilgili interaktif testi çözmek için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
4. Namazın Kılınışı
Namaz kılmak akıllı ve ergenlik çağına gelmiş bütün Müslümanlara farzdır. Eğer elimizde olmayan sebeplerle namazı vaktinde kılamazsak daha sonra ilk fırsatta bu namazın borcu yerine getirilir. Buna kaza namazı denir. Beş vakit namazın sadece farzları kaza edilir. Sünnetlerinin kazası gerekmez. Vitir namazı da kaza edilir. Namazların kılınışı genel olarak birbirine benzer. Aralarında küçük farklar bulunmaktadır.
Rekat: Namazlarda ayakta durma, rüku ve secde kısımlarından oluşan her bir bölüm.
Tekbir: "Allahü ekber" demektir. Namaza başlamadan önce niyet edilir. Daha sonra başlama tekbiri alınır. Başlama (İftitah) tekbirinde eller baş hizasında kaldırılır. Avuç içi karşıya bakar, baş parmaklar kulağa değer ve "Allahü ekber" denilerek tekbir alınır. Eller kulağa değince tekbirin bitmesi gerekir. Bunun yanında rükudan kalkışta söylenen tesbih hariç namazdaki diğer bütün hareketleri yaparken tekbir alınır. Sadece başlama tekbirinde eller baş hizasına kaldırılır. Diğer tekbirler söz ile yapılır.
Kıyam ve Kıraat: Kıyam ayakta durmak, kıraat ise ayakta iken Kur'an'dan bir veya birkaç ayet, sure okumak demektir.
Rükû: Namazda kıyamdan sonra eğilmek demektir. Rükuda en az üç defa (5 veya 7 de olur) "Sübhane rabbiyel azim" denilir. Rükûdan doğrulurken "Semi Allahü limen hamideh" denilir. Rükû ile secde arasında ayakta iken "Rabbena lekel hamd" denilir.
Secde: Rükudan sonra namazda elleri, alnı, burnu, dizleri yere koyarak yere kapanmak demektir. Secde her rekatta ikişer defa yapılır. Secdede "Sübhane rabbiyel a'lâ" denilir.
Oturuş (Kade): Namazda oturmak demektir. Bu oturuş ara oturuş ise tahiyyat duası (ikindi ve yatsının ilk sünnetlerinin birinci oturuşunda salli-barik ilave edilir), son oturuş ise tahiyyat, salli barik ve rabbena duaları okunur.
Selam: Namaz bitince önce sağ tarafa, sonra sol tarafa "Es-selamü aleyküm ve rahmetullah" diyerek selam verilir.
• Selam verildikten sonra "Allahümme entes selam ve minke's-selam. Tebarekte yâ zel-celali vel ikram" denilir.
• Daha sonra "Allahümme salli alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ âli seyyidinâ Muhammed" denilir.
• Ayetel kürsî okunur ve arkasından otuz üç defa "Sübhanallah", otuz üç defa "Elhamdülillah", otuz üç defa "Allahü ekber" denilerek tesbih çekilir.
• En sonunda dua edilerek namaz bitirilir.
Günlük beş vakit namazın kılınışı ile ilgili ayrıntılı bilgiler için → tıklayın
=NAMAZ TABLOSU=
| Sabah | Öğle | İkindi | Akşam | Yatsı | |
| İlk sünnet | 2 | 4 | 4 | - | 4 |
| Farz | 2 | 4 | 4 | 3 | 4 |
| Son sünnet | - | 2 | - | 2 | 2 |
| Vitir | - | - | - | - | 3 |
| Toplam | 4 | 10 | 8 | 5 | 13 |
Ezan: Namaz vakitlerinin girdiğini Müslümanlara duyurmak için yapılan çağrıya ezan denir. Ezanı günde beş vakit ezan okuyan cami görevlisine de müezzin denir.
Kamet: Tek başımıza veya cemaatle namaz kılarken farz namazlardan önce okunan kamet, bir kaç fark dışında ezan gibidir. Kamet ezana göre daha hızlı okunur. Ayrıca ezandaki "hayye alel felah" cümlesinden sonra iki kez "kad kâmetis salâh (namaz başladı)" ifadesi eklenir. Bu farklar dışında kametin metni aynı ezan gibidir. Cemaatle kılınan namazlarda kameti müezzin okur.
NOT: "Namazın Kılınışı" konusuyla ilgili interaktif testi çözmek için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
5.1. Cemaatle Namaz: Cemaat topluluk demektir. Dinimizde bazı namazlar mutlaka cemaatle (topluca) kılınır. Cuma namazı, bayram namazı ve cenaze namazı cemaatle kılınması gereken namazlardır. Günlük kılınması gereken beş vakit namaz ve Ramazan ayında kılınan teravih namazı tek başına da kılınabilir, cemaatle de kılınabilir. Ancak Peygamber Efendimiz cemaatle kılmayı teşvik etmiştir. Çünkü cemaatle kılınan namaz, tek başına kılınan namazdan 27 kat daha fazla sevaptır.
5.2. Cuma Namazı: Cuma namazı farz bir namazdır. Haftada bir kez, cuma günü öğle vaktinde cemaatle kılınır. Cuma namazında hutbeyi dinlemek farzdır. Müslüman, akıllıi ergenlik çağına girmiş, hür, sağlıklı ve mukim (yolvu olmayan) kişilere cuma namazı kılmak farzdır.
5.3. Bayram Namazı: Bayram namazı, Ramazan ve Kurban Bayramlarında olmak üzere yılda iki defa kılınır. Bayram namazını kılmak vaciptir. Bayramın birinci günü güneş doğduktan kırk beş dakika sonra cemaatle kılınır. www.huseyinarasli.com
5.4. Cenaze Namazı: Vefat eden Müslümanın ardından kılınan namazdır. Cenaze namazı farz-ı kifayedir. Yani bir grup Müslüman kılınca diğerlerinden yükümlülük kalkmış olur. Cenaze namazı cemaatle kılınır.
5.5. Teravih Namazı: Teravih namazı Ramazan ayında, yatsı namazı ile vitir namazı arasında kılınır. Teravih namazını kılmak sünnettir. Tek başına veya cemaatle kılınır. Cemaatle kılmak daha sevaptır.
NOT: "Cuma, Bayram, Cenaze, Teravih Namazları" konusuyla ilgili interaktif testi çözmek için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
6. Namazı Bozan Durumlar
Namazda bir şey yemek veya içmek
Namazın farzlarından birini terk etmek
Namazda başkası işitecek kadar gülmek
Namaz kılarken konuşmak
Vücudunu kıbleden başka bir yöne döndürmek
7. Namazın İnsana Kazandırdıkları
» Namaz kılmak insanı temizliğe alıştırır.
» Namaz kılmak insanın hayatını düzene sokar. Onu disiplinli, düzenli ve planlı yaşamaya sevk eder.
» Namaz insana zamanı iyi kullanmayı öğretir.
» Cemaatle kılınan namazlar toplumda kardeşlik, dostluk, birlik, beraberlik duygularını pekiştirir. Sevgi ve saygının artmasına neden olur.
NOT: "Namazın İnsana Kazandırdıkları" konusuyla ilgili interaktif testi çözmek için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
Bir Dua Öğreniyorum: Tahiyyat Duası
• Tahiyyat kelimesi selam vermek, tazimde bulunmak (ululamak, saygı göstermek), hürmet göstermek anlamlarına gelir. Bu duaya halk arasında “Ettehiyyatü duası” da denir.
• Tahiyyat duası namazların ilk oturuş ve son oturuş bölümlerinde okunur.
• Bu duada Hz. Peygamber ile Yüce Allah arasındaki konuşma yer alır. Bu konuşmada Yüce Allah Hz. Muhammed’e (s.a.v.) rahmet, bereket ve esenlik dilemektedir.
Tahiyyat Duasının Okunuşu
Ettahiyyâtü lillâhi vessalavâtü vettayyibât. Esselâmu aleyke eyyühennebiyyü ve rahmetullâhi ve berakâtüh. Esselâmü aleynâ ve alâ ibâdillâhissâlihîn. Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve rasûlüh.
Tahiyyat Duasının Anlamı:
Selam, rahmet, bütün güzellikler ve iyilikler Allah içindir. Ey peygamber! Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi senin üzerine olsun. Selam bize ve Allah’ın iyi kullarına da olsun. Ben şahitlik ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur. Ben yine şahitlik ederim ki Muhammed onun kulu ve elçisidir.
NOT: "Tahiyyat Duası" konusuyla ilgili interaktif testi çözmek için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.