NOT: Bu okuduğunuz yayın, Adap ve Nezaket ünitesinin kısa bir özetidir. Kavram ve kazanım odaklı daha ayrıntılı ders notları için buraya tıklayın.
Nezaket Kuralları
Adap, edep kelimesinin çoğuludur. Edep; iyi ahlak, güzel terbiye, eğitim demektir. İnsan ilişkilerini düzenleyen ve kolaylaştıran, yazılı olmayan toplumsal kurallara adap kuralları denir. İnsanın çevresindekilere karşı gösterdiği kibar, görgülü davranışlara nezaket denir. Nezaket sayesinde insanlar birbirleriyle çok daha iyi geçinirler. Nezaket kurallarından biri de kişisel mahremiyete özen göstermektir. Mahremiyet, kişinin özel yaşamının gizliliğidir. Bulunduğumuz ortamları temiz ve düzenli kullanmak, ortak kullanılan eşyalara zarar vermemek, arkadaşlarımızı incitecek söz ve davranışlardan kaçınmak, selamlaşmak, izin alarak konuşmak yaşadığımız ortamı güzelleştiren nezaket kurallarındandır.
Selamlaşma Adabı
Selam; barış, esenlik, güven, kurtuluş gibi anlamlara gelir. Selamlaşma ise insanların birbirlerine söz veya işaretle esenlik dilemeleridir. Biriyle karşılaştığımızda iletişim kurmanın ilk yolu selamlaşmaktır. Selamlaşmak hem bir nezaket kuralı hem de İslam dinine göre toplumda yaygınlaştırılması istenen bir davranıştır. Küçük olan büyük olana, bir araç üzerinde giden yürüyene, yürüyen veya ayakta olan oturana, sayı bakımından az olan topluluk çok olana selam verir.
İletişim ve Konuşma Adabı
İnsanlar arasındaki iletişimi sağlayan en temel yol konuşmadır. Konuşurken doğru sözlü ve dürüst olmalı, düzgün kelimeler kullanmalı, kırıcı olmamalı, kötü sözler kullanmamalıyız.
Sofra Adabı
İnsan sağlığına zarar veren yiyecek ve içecekler, İslam dinine göre helal değildir. Bu nedenle Allah'ın haram kıldığı yiyecek ve içeceklerden uzak durmalıyız. Yemekten önce ve sonra elleri yıkamalıyız. Yemek yemeye besmele çekerek başlamalıyız. Yemek yerken ölçülü olmalı, beslenmeyi doğru bir şekilde yapmalıyız. Gereğinden fazla yemek sağlığa zararlıdır. Hz. Muhammed (s.a.v.), midenin üçte birini yemeğe, üçte birini içeceğe ayırıp üçte birini de boş bırakmak gerektiğini belirtmiştir. Yemek bittikten sonra Allah'a şükretmeliyiz. www.huseyinarasli.com
Hz. Lokman'dan (a.s.) Öğütler
Hz. Lokman’ın (a.s.) adı Kur’an-ı Kerim’in bir suresine verilmiştir. Kur’an-ı Kerim’de Hz. Lokman (a.s.) kendisine hikmet verilen salih bir kişi olarak tanıtılır.
Hikmet: Yerindelik, uygunluk, insanın Allah’ı gereği gibi bilmesi, iyiyi ve kötüyü birbirinden ayırarak yanlış davranışlardan uzak durması demektir.
"Yavrum! Allah’a ortak koşma! Çünkü ortak koşmak elbette büyük bir zulümdür." (Lokmân suresi, 13. ayet.)
"Yavrum! Şüphesiz yapılan iş bir hardal tanesi ağırlığında olsa ve bir kayanın içinde yahut göklerde ya da yerin içinde bile olsa, Allah onu çıkarır getirir. Çünkü Allah en gizli şeyleri bilendir, (her şeyden) hakkıyla haberdar olandır." (Lokmân Suresi, 16. ayet.)
"Yavrum! Namazı dosdoğru kıl. İyiliği emret. Kötülükten alıkoy. Başına gelen musibetlere karşı sabırlı ol. Çünkü bunlar kesin olarak emredilmiş işlerdendir." (Lokmân Suresi, 17. ayet.)
"Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme! Çünkü Allah hiçbir kibirleneni, övüneni sevmez." (Lokmân Suresi, 18. ayet.)
"Yürüyüşünde tabiî ol, sesini alçalt. Unutma ki, seslerin en çirkini merkeplerin sesidir." (Lokmân Suresi, 19. ayet.)
Tahiyyat Duası ve Anlamı
Tahiyyat; selam, ikram, ihsan, hürmet ve ibadet anlamlarına gelir. Tahiyyat duası namazlarda oturduğumuz zaman okunan bir duadır. Bu duada Peygamberimiz ile Yüce Allah arasındaki konuşma yer alır. Bu konuşmada Yüce Allah Hz. Muhammed’e (s.a.v.) rahmet, bereket ve esenlik dilemektedir. Bu dua kelime-i şehadet ile son bulur. Tahiyyat duasıyla, Müslümanlar her gün beş vakit namazda selamlaşmanın önemini hatırlamaktadır. Müslümanlar namazlarında tahiyyat duasını okuyarak Allah’ı (c.c.), O’nun salih kullarını ve bütün varlıkları selamlamış olurlar.
Ettehiyyâtü lillâhi vessalevâtü vettayibât. Esselâmü aleyke eyyühen nebiyyü ve rahmetüllahi ve berakâtüh. Esselâmü aleynâ ve alâ ibâdillâhis-sâlihîn. Eşhedü en lâ ilâhe illallâh ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve rasûlüh.
"Dil, beden ve mal ile yapılan ibadetlerin hepsi Allah içindir. Ey Peygamber! Allah’ın rahmeti, bereketi ve selâmı senin üzerine olsun. Selam bize ve Allah’ın iyi kullarına da olsun! Ben şahitlik ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur. Yine şahitlik ederim ki Muhammed (s.a.v.), O'nun kulu ve elçisidir."
5. Sınıf 3. Ünite Testleri
|
| • 5. Sınıf 3. Ünite Test-1 |
| • 5. Sınıf 3. Ünite Test-2 |
| • 5. Sınıf 3. Ünite Test-3 |
| • 5. Sınıf 3. Ünite Test-4 |
| • 5. Sınıf 3. Ünite Test-5 |
| • 5. Sınıf 3. Ünite Test-6 |